Tag archieven: morele waarden

Verander-de-gevoelens

Wat te DOEN Geplaatst op door
collective_suicide_by_entrelascejas-d4g1jsu© entrelascejas

In een gespreksgroep hadden we het over (boot)vluchtelingen. Daarvoor schreef ik een discussiestuk (hieronder) waar, enigszins tot mijn verbazing, iedereen het wel ongeveer mee eens bleek: we zullen de vluchtelingen moeten tegenhouden, ze hebben geen recht om hier te komen.

Maar… weer werd duidelijk hoe groot de kloof tussen ratio en gevoel is. En hoe zwaar de christelijk-humanistische disciplinering ons gevormd heeft. Hoeveel moeite het kost om wat het verstand voorschrijft ook te willen uitvoeren. Thea zat onderuitgezakt op de bank en zei: “Ik kan er niets tegenin brengen, maar ik kan het ook niet accepteren, ik krijg er buikpijn van.” John vertelde later dat hij de nacht daarop slecht geslapen had en nachtmerries had waarin hij verdronk. En ook anderen verklaarden zich ongemakkelijk te voelen. Zelf heb ik daar niet zo veel last meer van, maar dat ging niet vanzelf. Opnieuw blijkt de “rationeel handelende mens” niet te bestaan. Die ratio moet eerst omgezet worden in gevoelens voordat het effectief kan worden. Dat kan, maar is een pijnlijk, langer durend proces, waarbij men steeds weer rationeel en misschien ook wel bestraffend moet worden toegesproken. Door zichzelf en bij voorkeur ook door anderen. Uiteindelijk werkt het verstand alleen via het gevoel. Lees verder →

Het hemd is nader dan de rok

Wat te DOEN Geplaatst op door

protest hongkong

Ongelijkheid accepteren is heel moeilijk en zeer noodzakelijk. Dat blijkt iedere keer als ik daarover in gesprek ga. Laatst met S, en dat is aanleiding tot bijgaande beschouwing. Overigens tevens een bijdrage aan mijn zeer onregelmatig verschijnende serie “Goede en foute spreekwoorden”

“Ik doe nog een poging. Zoals wij zondag lieten blijken hebben we allemaal het gelijkheidsdenken ooit omarmd en vanuit dat idee hebben we ook een geschiedenis van het opkomen voor en hulp bieden aan de zwakkeren en nooddruftigen. Het afscheid nemen van deze ideeën kostte (en kost) de nodige pijn en moeite. Waaruit je goed kunt afleiden hoe sterk de christelijk-humanistische ideologie er bij ons allemaal ooit is ingeramd.” Lees verder →

Heropvoedingskampen.

Wat te DOEN Geplaatst op door


Naakte gedetineerden van kamp Amersfoort worden schoongespoten. Collectie Algemeen Rijksarchief Den Haag, ANEFO nr.900/4794.

Vanwege het verschijnen van “Dit kan niet waar zijn” van Joris Luijendijk zet ik dit blog uit 2008 (direct na de crisis) bovenaan.
Een element in de kredietcrisis dat onderbelicht blijft is de personele bezetting van ons financiële apparaat. Er wordt hier en daar wat gemonkeld over of er wel geschikte topmannen gevonden kunnen worden om de overheidsinbreng goed gestalte te geven. Er wordt voor gepleit om beloning en graaicultuur aan te pakken. Een enkeling roept alweer (bij P&W of NOVA) dat je als overheid “goede mensen” moet neerzetten die “verstand van zaken” hebben en die “nu eenmaal zoveel kosten”. En dat de overheid “enorme risico’s” loopt dat ze bedonderd wordt als ze dat niet doet. Dat laatste betekent vermoedelijk vooral dat er heel wat wetgeving zal moeten worden aangenomen met een flinke werking terug in de tijd om diverse trukendozen voorgoed te sluiten. Lees verder →

Professorale Propaganda

Wat te DOEN Geplaatst op door
Diane_Keaton(Diane Keaton heeft niets met Professorale Propaganda te maken. Foto AP)

Dat de wetenschap, met name de gammawetenschap, wordt uitgewoond: ach, dat weten we al een tijdje. Maar het is nuttig als je af en toe weer eens met je neus op de feiten wordt gedrukt. Bijvoorbeeld als je noodgedwongen zoiets als een inaugurele rede bijwoont. Ik zal tijd en plaats met de mantel der liefde (en een zeker opportunisme) bedekken. Per slot is het slechts een symptoom van wat in de sociologie algemeen gebruik is. Het was een slaapverwekkend mengsel van beleidsjargon, verhullend taalgebruik en humanistisch-christelijke waardenleer.

Het onderwerp was hongersnood. Oh nee, sorry, “ongelijkheid in voedingszekerheid”. En dat in het Engels natuurlijk, maar dat zal ik u besparen. En op wereldschaal, want het is verplicht dat wij hier wetenschap (en politiek) bedrijven voor de armen, onderdrukten en achtergestelden van de hele wereld. Er wordt al “sociologisch onderzoek” naar deze ongelijkheid gedaan maar duidelijk nog niet genoeg als we een dergelijke rede als agenda-bepalend mogen opvatten.

Maar waarom onderzoek? Hongersnood is een vrij simpel vast te stellen zaak. En op zichzelf genomen op een vrij simpele manier te bestrijden. Het is dan ook geen wonder dat deze rede een nog hoger percentage ingetrapte open deuren bevatte dan het gemiddelde sociologische werk.

Ik wil hier volstaan met het opwerpen van twee kritische vragen.

Lees verder →

Verschil moet er zijn

Wat te DOEN Geplaatst op door
difference engineDifference Engine (Wikipedia)

Gelijkwaardigheid is het fundament voor de huidige politiek

Gelijkwaardigheid is een breed gekoesterd begrip. Sterker: ik denk dat het het fundament is voor veel politieke stellingname. Zowel van links als rechts! Het is gebaseerd op het “Alle mensen zullen broeders worden”, de gouden regel, de Algemene Verklaring van de Rechten van de Mens en de christelijke moraal.

En dan is er ook nog gelijkheid. Het geen onderscheid kunnen maken. Of is het geen onderscheid mogen maken? En wat is eigenlijk het verschil tussen gelijkheid en gelijkwaardigheid? In het Engels kent men dit verschil niet. Het is daar equality voor en na. Weliswaar schijnt gelijkwaardigheid met “equivalence” vertaald te moeten worden, maar dit wordt uitsluitend gebruikt in de logica en de wiskunde en wel in de eerste plaats voor gelijkheid in de zin van uitwisselbaarheid. “Jan is langer dan Piet” is equivalent aan “Piet is korter dan Jan”, dat is nu niet helemaal wat er in de sociale omgang met gelijkwaardigheid bedoeld wordt.

Daar gaat het er om dat twee ongelijke mensen -de een rijk, de ander arm- toch gelijkwaardig zijn. Aan dit voorbeeld zien we al dat er een soort tegenspraak in dit begrip zit, want precies hun (gelds)waarde is heel verschillend. Misschien moeten we te rade gaan bij de bijbel, die zegt dat voor god ieder mens gelijk is. Lees verder →

Machteloze woede

Wat te DOEN Geplaatst op door

193 Nederlanders zijn omgekomen bij het neerschieten van de MH17. Zij zijn niet gevallen in een nobele strijd. Evenmin zijn zij slachtoffers van een ongeluk. Ik krijg niet de gebruikelijke gevoelens als mensen een onbevattelijk groot noodlot treft. Maar wat dan wel? Er zit in ieder geval woede in. Maar op wie of wat?

Zantzinger “Now ain’t the time for your tears” is een beroemde regel uit Bob Dylan’s “The Lonesome Death of Hattie Carroll” (1963). Hij protesteert tegen de lichte straf voor doodslag. Tegen de dader als slachtoffer.Dit is William Zantzinger. De dader waarover zijn lied gaat.

De eerst schuldige is een persoon: Putin. Zelfs als MH17 niet door de separatistische Lees verder →

De loden regel

Wat te DOEN Geplaatst op door
praag_zware_last_foto: https://www.columbusmagazine.nl/reisreporter/reysigers/home.html

Het lezen van Foucault zoals in orde en straf en de ideeën die ik daar beschreef voor het strafrecht hebben tot de nodige discussie geleid. Ik probeer een aantal zaken nader uit te werken.

Voordat we verder de verschillende mogelijkheden nog eens bekijken moeten we ons eerst verder verdiepen in de oorzaak van de aandacht voor de dader in plaats van de daad; de wens in de eerste plaats het individu te verbeteren of te genezen in plaats van te straffen of uit te sluiten.

Nogmaals: individualisme

De belangrijkste oorzaak van het kijken naar de dader in plaats van de daad is de opvatting dat ieder menselijk leven een mens is, tegenwoordig opgerekt tot de ongeboren vrucht en bepaalde vormen van ander dierlijk leven: (sommige) dieren zouden ook een soort van mensen zijn, met menselijke gevoelens en emoties en als mensen te behandelen. De kern van deze opvatting: “mensen” worden gezien als gelijke ander (“als u en ik”) en niet als resultaat van hun verschillende afkomst en geschiedenis, want “daar kunnen ze niets aan doen”. Fundamenteel zijn mensen gelijk. Dat dat in de praktijk niet zo is, is de afwijking. Lees verder →

Maatschappelijk afval graag in het putje

Wat te DOEN Geplaatst op door

Bontkraagjes op politieauto

Inmiddels is er een meer uitgewerkte en beter onderbouwde beschouwing: Orde en Straf

“Multiprobleemgezinnen kosten miljarden.”
“1/3e van de bedden in de GGZ zou weg kunnen door mensen met lichte problemen begeleid in de maatschappij te laten wonen.”
“Vanaf jongs aan intensieve begeleiding nodig voor top 600 criminele jongeren.”
“De politie durft niet naar Woonwagenkamp” blijkt in gesprek met burgemeester van Waalre.

Nieuwsberichten juli 2012. Maar zou ook vandaag kunnen zijn. Of twintig jaar geleden. Gemeenschappelijke noemer: Verregaand norm­overschrijdend gedrag moet genezen, behandeld of gecorrigeerd worden. En voor zover dat niet lukt zoveel mogelijk getolereerd. In ieder mens schuilt een aanvaardbaar lid van de maatschappij is het uitgangspunt. Maar klopt dat wel? Al jaren blijkt van niet, maar men blijft volharden in de idee dat straffen, behandelen en hulpverlenen de norm is. Deze houding kan in kleinere gemeenschappen, waar zowel dader als helper bekend met de gemeenschap en elkaar zijn, waar veel gedeelde normen en waarden zijn en waar de sociale cohesie en controle groot is misschien worden volgehouden. Ook al is uitsluiting of een andere vorm van verwijdering niet uitgesloten. Lees verder →

The Bloody Honor

Wat te DOEN Geplaatst op door

Banaz sisterBanaz’ sister (still from movie).

Yesterday (Februari 16) I saw Banaz: a love story and attended the discussion of the documentary in “de Balie” (Amsterdam) with creator Deeyah, host Eddy Terstall and the public.

It’s a remarkable and moving documentary about the vicious murder in 2006 by her own family of 20 year old Banaz, daughter of a strictly traditional Kurdish Muslim family escaping Saddam Hussein’s regime and granted asylum in the UK. This murder was arranged by the father and uncle because of the loss of (male) family honor inflicted by her running away from the arranged marriage with a cruel husband and a subsequent love affair with a man of her own choice. Lees verder →