Leugendetector
Een kennis beval mij Waarom iedereen altijd gelijk heeft (2016) van Ruben Merch ter lezing aan. Vlot geschreven met veel onderbouwende voetnoten luidde een nadere aanbeveling. Ik moet aannemen dat dit boek over waarheid gaat en waarheid is een onderwerp van fundamenteel belang. Ik ben zelfs bezig een Museum van de Waarheid op te richten. Mijn uitgangspunt is in deel 2 nogmaals samengevat: Lees verder →
@ElmaDrayer begint Niet mogen debatteren over racisme is een nieuwe vorm van apartheid met
Ultrakort door de bocht: iets als de waarheid bestaat niet, iets als objectiviteit evenmin en feiten zijn betwistbaar. Emeritus hoogleraar Gloria Wekker, ongekroond koningin van activistisch Nederland, mag er graag op wijzen dat ze ‘niet van de objectiviteit’ is en vindt het concept ‘allang achterhaald’. Wat wij, suffe sukkels, aanzien voor feiten zijn slechts ‘constructen’ of ‘narratieven’, in stand gehouden door de boven ons gestelden teneinde hun machtsposities te beschermen. Dus moeten de feiten ‘gedeconstrueerd’, liever nog ‘gedekolonialiseerd’.
Dat is inderdaad nogal kort door de bocht. Zij vervolgt correct met: Lees verder →
Mensen gaan het liefst om met mensen die op ze lijken. Dat is een oude natuurwet. Het afwijkende wordt gemeden en gewantrouwd. Die natuurwet staat nu als verdachte voor het hekje van de rechtbank als xenofoob en racistisch. Aanklagers zijn minderheden die gesteund worden door progressieve idealisten. De mantra dat alle mensen gelijk zijn, wordt echter niet gesteund door de natuurwet. Die geldt voor iedereen, waar dan ook. Van nature scant een mens zijn omgeving op risico’s die zijn leefwereld kunnen bedreigen en op grond daarvan maakt hij onderscheid. Lees verder →
We lijken te zijn aanbeland in het tijdperk van de minderheden. De media bieden hen gretig een podium waar ze hun verongelijkte wereldbeschouwing mogen uitdragen. De ‘emancipatie’ van minderheden lijkt het te moeten hebben van het in gebreke stellen van het blanke gastland dat daarom zijn koloniaal verleden en hedendaags racisme in het gezicht gesmeten krijgt. Het doet denken aan het wrede gedrag dat pubers vertonen in het losmakingsproces van hun ouders. Die ouders hebben alles fout gedaan. Lees verder →
Het lezen van kranten is deze dagen een waar feest. Vergelijk bijvoorbeeld eens wat ze vóór Brexit en ná Brexit schrijven. Ná Brexit heeft een hoog gehalte aan het dempen van de put nadat het kalf verdronken is. Niet méér Europa, maar een beter Europa, wordt ons voorgeschoteld door dezelfden die dat vóór Brexit niet als een harde conclusie trokken. De hardcore eurofielen zijn nog niet zo ver en dopen hun pen in azijn. Voor hen is het ‘populisme’ de zondebok en zijn referenda zijn. Ik zoek de zondebok in het postmodernisme dat een nieuw dualisme tussen hart en hoofd schiep waar eigenlijk niet mee te leven valt.
Vanochtend zocht ik bij het openslaan van de Volkskrant het eerst naar de column van Martin Sommer. De laatste jaren ben ik een fan van hem geworden. Vandaag opent de Volkskrant haar Opinie&Debat-pagina met zijn column en dat is een eer die hem, als ik het me goed herinner, niet eerder te beurt is gevallen. “Brussel is diep gevoelde inbreuk op ons denken en doen”, schrijft Sommer in zijn artikel met de titel: ‘Een conservatieve revolutie’. Lees verder →
Er is genoeg aan de hand in deze maatschappij om (zeer) kritisch over te zijn. Het lijkt of het niet ontbreekt aan die kritiek. Maar helpt het? En waarom niet?
Als voorbeeld zou de nu al jaren voortdurende kritiek op het onderwijs (in al zijn geledingen) in de Volkskrant kunnen dienen, begonnen in de 80er jaren door Piet Vroon die WO consequent aanduidde als ZULO (Zeer Uitgebreid Lager Onderwijs) en op dit moment in de columns van Aleid Truijens. Veel beschrijvingen van wat er allemaal mis is. Enige ruwe ideeën over hoe het beter kan, voornamelijk: terug naar vroeger. Maar zonder afdoende vernietigende analyse van het krachtenveld waarin dit alles zich afpeelt. Het is herhaling zonder effect. Roepen in de woestijn. Lees verder →
En jij ook.
Extremisme is, zoals alle politieke duidingen, geen objectief meetbaar gegeven. Het is de aanduiding van de ander die zich te ver buiten de levensovertuiging van de waarnemer bevindt. Of de extremist zijn standpunt met geweld wil verdedigen of doorvoeren doet minder ter zake. Vanuit mijn politieke ideeën is het vervolgen van een politicus die een rede van Churchill citeert extreem politiek correct en cultuurrelativistisch. We zien hier meteen al hoe dat zit met dat geweld: de politieke dominante mening gebruikt staatsgeweld tegen de afwijkende mening. Ook in Nederland wordt dat wel geprobeerd, tot nu zonder succes. Terzijde: Door de verdediging van het mogen hebben van die standpunten vanuit de “vrijheid van meningsuiting” te voeren schept men verwarring. Het gaat niet om “een mening” maar om een politiek standpunt dat politieke tegenstanders wensen te onderdrukken. Lees verder →
Postmodernisme is een linkse hobby. Dat klopt. Recentelijk wordt ook wel de kreet “cultuurmarxisme” gebezigd, maar dat lijkt me een vinding van mensen die niets van Gramsci begrepen hebben. Feitelijk ontmacht de postmoderne houding links volkomen en maakt zo het speelveld vrij voor een ongebreideld kapitalisme naar neo-liberaal model. Dit is de reden dat de postmoderne zwatelaars rustig hun gang kunnen gaan op onze universiteiten en elders . Lees verder →
“Breivik vertoont de drie kardinale eigenschappen van paranoia, een van de vormen waarin een psychose zich kan openbaren. Die eigenschappen zijn: weten dat er iets mis is met de wereld, in staat zijn dat te benoemen, en die informatie proberen te verspreiden. Breivik wist dat there is something rotten in Europe, hij kon dat ook benoemen, namelijk de islam, en hij deed zijn best zijn overtuigingen te verspreiden, onder meer in de vorm van zijn vijftienhonderd pagina’s tellende geschrift, The European Declaration of Independence. Het is een klassiek geval van een paranoïde subject. Helaas was er in dit geval ook een uitbraak van geweld, in de meeste gevallen van paranoia is dat niet zo.”
In de Groene van 31 mei 2012 wordt de zich Lacaniaanse psychoanalyticus noemende Darian Leader aldus letterlijk geciteerd. Vreemd. Zo ongeveer iedereen die kritiek heeft is dus paranoïde! Mensen die menen dat iets niet deugt zijn gek. Discussie gesloten. In mijn onschuld dacht ik altijd dat je pas paranoïde was als je dacht dat er een samenzwering was die niet bestaat of waar in ieder geval geen enkel bewijs voor is. Dat schijnt niet meer nodig te zijn.
Dit past in een patroon, schrijf ik paranoïde. Een van de oorzaken waaraan de psychoanalyse te gronde is gegaan: psychologiseren. Het onschadelijk maken van tegenstanders van jouw ideeën door ze in al of niet bedekte termen gek te verklaren. In de film a “Dangerous Method” van David Cronenberg komt dit prachtig tot uiting in de conversatie tussen Freud en Jung op de boot naar Amerika: Jung vertelt zijn droom aan Freud en in de “interpretatie” van Freud krijgt hij er van langs. Freud weigert echter Jung zijn droom te vertellen: dan zou hij zijn gezag over Jung verliezen. Terecht heeft de wereld van deze vorm van psychoanalyse afscheid genomen. Alles is altijd te interpreteren als een stoornis. Het lijkt me inderdaad beter behandeling te beperken tot mensen die afwijkend gedrag vertonen. En behandeling ook te richten op het voorkomen van dat gedrag. De definitie hierboven sluit waarheidsvinding uit.
Ben eigenlijk wel benieuwd hoe Leader over Zizek denkt. Een prominente Lacaniaan die volgens mij vindt dat er zeer veel “rotten is in Europe”. En dat benoemt en verspreidt.
Over de onzelfstandigheid van begrippen
Het individualistische denken heeft de hardnekkige eigenschap begrippen of ideeën als dingen te willen zien. Als objecten die je kunt oppakken en, nog belangrijker, die je je kunt toe-eigenen. Voor eenvoudige woorden die zaken aanduiden is dat goed te begrijpen en ook niet zo schadelijk. Naarmate begrippen complexer en abstracter worden liggen er steeds grotere gevaren op de loer. En moeten we deze neiging onderdrukken.
Begrippen zijn knooppunten in netwerken van betekenissen. Een bepaald netwerk, als samenhangend systeem, heeft een betere of slechtere relatie met de werkelijkheid. Een relatie die wij waarheid noemen. De meeste woorden functioneren in meerdere netwerken en geven die netwerken daarmee onderlinge samenhang. De betekenis van een woord is niet eenduidig, en naarmate het om een abstracter begrip gaat, steeds minder. Het is zelf een samenhangend stelsel van betekenissen.
Het individualistisch willen objectiveren van begrippen kunnen we aanduiden met fetisjisme, de neiging om van een idee een ding te maken en het je dan toe te eigenen of te aanbidden. Kenmerkend hiervoor is het streven naar een “eenduidige definitie”. Daartegenover staat de notie van begrips-ontwikkeling. Door het gebruik van een woord in verschillende, samenhangende verhalen wordt de meervoudige betekenis duidelijk.
Een eenduidige definitie is alleen zinvol binnen een eenduidig verhaal, en heeft ook alleen daarbinnen die betekenis. Zoals in een reglement, wet of contract meestal in het eerste artikel een opsomming wordt gegeven van wat er, binnen de context van dat stuk onder een woord wordt verstaan.
Degene die dat als geen ander heeft geprobeerd uit te leggen is Wittgenstein, als hij het over “taalspelen” heeft. Wellicht is hij daarmee zeer ongewild de vader van het postmodernisme geworden. De postmodernisten hebben het “spel” zodanig opgevat dat de relatie met de werkelijkheid en dus de waarheid geheel of nagenoeg geheel werd opgegeven. Alles even waar: einde van de voortgang in het denken. Het is fetisjisme op een hoger niveau. In plaats van het woord wordt nu de zin aanbeden.
De flexibiliteit van woorden maakt het mogelijk om begrippen met een nieuwe betekenis te laden of een oude, vergeten betekenis naar voren te halen, door ze in een nieuwe context te plaatsen. Hopelijk een die meer overeenstemming met de werkelijke stand van zaken heeft. Met een modieus begrip heet dat tegenwoordig “framen” en het heeft een kwade reuk. Geheel ten onrechte.
