Zoekresultaten voor: "geschiedenis"

Gebruik en misbruik van geschiedenis

Wat te DOEN Geplaatst op door

Gebeurtenissen in het verleden zijn een belangrijk argument bij het besturen van een samenleving of organisatie. De leiding gebruikt geschiedenis om eigen heerschappij en beleid te rechtvaardigen en te propageren. De oppositie doet dat met haar voorstellen voor een ander beleid of een andere inrichting van de maatschappij.

Of we het nu over Ukraine, Israël, Migratie, Klimaat, Milieu, Kapitalisme of Socialisme hebben, de geschiedenis speelt altijd een belangrijke rol. Niet alleen bij Hitler of Stalin, maar ook bij Merkel, Obama of Trump. Vaak wordt direct aan de geschiedenis gerefereerd, maar ook als dat niet zo is, worden de opvattingen van leiders gevormd door de wijze waarop zij bij hun eigen ontwikkeling tegen de geschiedenis aan zijn gaan kijken.

Inderdaad is kennis van het verleden absoluut noodzakelijk om beslissingen te kunnen nemen. En dat geldt zeker voor de elite die aan de macht is.

Wie niet weet waar hij vandaan komt kan niet weten waar hij naartoe moet. Lees verder →

Leren van de geschiedenis

Wat te DOEN Geplaatst op door

 

“De geschiedenis” is een belangrijk argument in de politiek. De leiding, evenals de oppositie daartegen gebruikt “de geschiedenis” regelmatig om de eigen heerschappij, het eigen beleid of dat van de oppositie te rechtvaardigen. Of we het nu over Israël, de Palestijnen, Merkel, Hitler of Stalin, Wilders of Pechtold hebben, allen beroepen zich ter rechtvaardiging van hun politiek regelmatig op “de geschiedenis”. Ook bij degenen die menen op te moeten komen voor mensen met een achterstand of die gediscrimineerd worden is “de geschiedenis” nooit ver weg, vaak in de vorm van een Godwin. Geschiedschrijving staat in dienst van de politiek; om te beginnen in dienst van de heersers. Met het ontstaan van politieke, democratische oppositie ontstond ook een eigen geschiedschrijving. “De geschiedenis” bestaat niet, het is een politiek strijdtoneel.
Lees verder →

Vlucht in de geschiedenis?

Wat te DOEN Geplaatst op door

vaderlandsche geschiedenisLigt het aan mij of verschijnen er op een aantal kritische blogs die ik volg steeds meer geschiedkundige beschouwingen? Of is dit een tijdelijke zaak, waarbij de plaats van de zomerkomkommer wordt ingenomen door een gedegen stukje geschiedenis. Zou kunnen, maar ik heb het idee dat het ook een soort vlucht is. Die gedachte komt vooral naar voren omdat het vaak gaat over irrelevante geschiedenis; om ontwikkelingen in of denkers uit het verleden die ons weinig of niets leren over het heden. Die vluchtneiging kan ik mij goed voorstellen want het de hele tijd op een politieke elite beuken die toch niet luistert gaat ook vermoeien. Daarbij is de politieke agenda van de meest krachtige stemmen in de oppositie nogal nationalistisch van aard — ik heb overigens geen enkele sympathie voor de EU. Dat zoeken naar schone zaken uit het nationale verleden lijkt dan een nuttige zaak. Het zou ook kunnen komen doordat er sprake is van een overmaat van geschiedkundigen onder de scribenten op deze blogs. Misschien zijn geschiedkundigen wel meer nationalistisch dan gemiddeld.

Dat nationalisme, ik heb het vaker betoogd, is geen oplossing voor onze problemen. De maatschappelijke instituties vertonen op alle niveaus grote gebreken die niet meer met wat pappen en nathouden te ondervangen zijn. Ik hoop dat het zonder bloedige revoluties kan veranderen maar begin daaraan wel steeds meer te twijfelen. En ook bloedige revoluties zullen ons niet verder brengen. In ieder geval is het internationale krachtenveld twee maatjes te groot voor Nederland als aparte staat. En dat is al een hele tijd zo.

Aanleiding om hierover te schrijven is dat op het “herboren” Jalta.nl Ewoud Klei mag uitpakken met allerlei historische beschouwingen. De eerste keer dat mij een geschiedkundige observatie als volstrekt irrelevant opviel was op GeenStijl op 24 april 2016:  Zondagpreek: Aan het Volk van Nederland Ik heb daar toen een nog niet gepubliceerd blog over geschreven: Lees verder →

De geschiedenis als argument

Wat te DOEN Geplaatst op door

Volgens mij moeten er grenzen aan zijn wat je zinvol met argumenteren over het verleden kunt. Je kunt bijvoorbeeld moeilijk ontkennen dat de superioriteit van een "beschaving" zeer lang, om niet te zeggen tot voor kort, in belangrijke mate werd afgemeten aan haar prestaties op het militaire vlak en de mate waarin zij de wereld wisten te veroveren. Dat "wij" die fase nu gedeeltelijk overwonnen hebben valt te prijzen. Vanuit dit moeizaam veroverde verlichte humanisme kun je nu wel vraagtekens zetten bij de voorgeschiedenis, maar het gaat veel te ver om daden die met de ideologie van toen gepleegd zijn met die van nu te "veroordelen". Ik weiger me medeschuldig te voelen aan de uitroeiing van de indianen of aan de slavenhandel. Dat wil niet zeggen dat er geen enkel praktisch beroep op zaken die in het verleden gebeurd zijn gedaan kan worden. Maar er geldt wel een bepaalde vorm van "verjaring". Daarna is het een historisch feit waar niets meer aan te veranderen is. Je zult dat lot dat je tekent dan moeten dragen. Doe je dat niet dan begeef je je op de weg van tand om tand en eerwraak. Er is geen grens meer aan wat de ene groep de ander zou kunnen verwijten om opnieuw over te strijden.

Ik kan constateren dat voor mij en vele anderen de westerse beschaving de hoogste trap van beschaving is. Zij is gebouwd op oudere vormen van minder ver gevorderde beschaving. Zij is bepaald niet volmaakt: bepaalde methoden van vroeger worden nog steeds toegepast. Daar zou aan gewerkt kunnen worden. Maar het feit dat die resten nog bestaan mag geen argument zijn om haar niet onverkort te verdedigen.

Zij kent een grote mate van tolerantie. Dat is haar kwaliteit en haar zwakte. Zij moet verdedigd worden tegen alles wat naar intolerantie riekt. Of dat in de naam van "respect" of wat dan ook de openbare ruimte wil bezetten. Of dat de door deze beschaving ingestelde en als neutraal bestempelde omgangsvormen bruuskeert. Een burka hoort niet, ook niet op straat, want dan kun je niet meer zien met wie je te maken hebt. Maar ook spiegelende zonnebrillen en geblindeerde auto’s zijn fout. Ook in Staphorst moet je op zondag de was buiten kunnen hangen.
De discussie in het blog van Maria Trepp werd wel erg lang: daarom dit maar even apart gezet.

Korte geschiedenis van de computer

Wat te DOEN Geplaatst op door
Mijn 1e PC
Mei 2003 heb ik voor mijn huiskamerdiscussieclubje een korte inleiding over de computer geschreven. Omdat ik al mijn geschrijf aan het herordenen ben (ik raak het overzicht een beetje kwijt) kwam ik het weer tegen. En je moet toch iets af en toe…Doordat de we nu zoveel leren over wat ik accumulatie in de tijd wil noemen, kunnen we iets van de illusie van continuïteit beseffen die het dagelijks bewustzijn ons voorschotelt. Wat is dat toch vreemd: Dat een opeenvolging van bijvoorbeeld noten als  samenhangend  ervaren kunnen worden. Terwijl de ene noot al geklonken heeft en de volgende gehoord wordt is er “iets” wat deze beide (en wel meer dan dat) in één moment van muzikale ervaring stopt. Wonderlijk dat er niet alleen een hier en nu is maar dat ervaringen en waarnemingen zich op een of andere wijze kunnen ophopen tot “hogere” ervaringen. Het apparaat dat je daarvoor hebt is je menselijk bewustzijn. Een programma dat zich ontwikkeld heeft (en zich nog steeds doorontwikkeld) in de hersenen. Het is ook de accumulatie van ervaringen die veroorzaakt dat je de kloktijd als steeds sneller lopend gaat ervaren: er gaan minder nieuwe indrukken (en meer oude) in een uur. Lees verder →

De loden regel

Wat te DOEN Geplaatst op door
praag_zware_last_foto: https://www.columbusmagazine.nl/reisreporter/reysigers/home.html

Het lezen van Foucault zoals in orde en straf en de ideeën die ik daar beschreef voor het strafrecht hebben tot de nodige discussie geleid. Ik probeer een aantal zaken nader uit te werken.

Voordat we verder de verschillende mogelijkheden nog eens bekijken moeten we ons eerst verder verdiepen in de oorzaak van de aandacht voor de dader in plaats van de daad; de wens in de eerste plaats het individu te verbeteren of te genezen in plaats van te straffen of uit te sluiten.

Nogmaals: individualisme

De belangrijkste oorzaak van het kijken naar de dader in plaats van de daad is de opvatting dat ieder menselijk leven een mens is, tegenwoordig opgerekt tot de ongeboren vrucht en bepaalde vormen van ander dierlijk leven: (sommige) dieren zouden ook een soort van mensen zijn, met menselijke gevoelens en emoties en als mensen te behandelen. De kern van deze opvatting: “mensen” worden gezien als gelijke ander (“als u en ik”) en niet als resultaat van hun verschillende afkomst en geschiedenis, want “daar kunnen ze niets aan doen”. Fundamenteel zijn mensen gelijk. Dat dat in de praktijk niet zo is, is de afwijking. Lees verder →

Waar komt onze vrijheid vandaan?

Wat te DOEN Geplaatst op door

rituele onderwerpen aan onvrijheid

 

Regelmatig plaag ik haar dat ze in haar stamboom een Nederlandse voorouder moet hebben gehad. Ze komt uit het Midden-Oosten, is hoog opgeleid en eigenzinnig. Ze verdient haar eigen brood en is daar trots op. Ze is helemaal van: ‘leer de taal, wees eerlijk en neem geen schotel’. Ze kan zich groen en geel ergeren aan land- en geloofsgenoten die nog steeds denken dat hun thuiscultuur superieur is aan de West-Europese cultuur. Van haar heb ik geleerd dat liegen een onderdeel is van de moslimse cultuur. Kinderen leren dat al vroeg van hun ouders. Er moet een reputatie in stand worden gehouden en het verschil tussen binnen en buiten wordt overbrugd door leugens. De schone schijn moet worden verdedigd. Lees verder →

‘Eigen volk eerst’ is een natuurlijke neiging en geen racisme

Wat te DOEN Geplaatst op door

In de jaren voor de Tweede Wereldoorlog was rassenbiologie een wetenschap. Niet alleen in Duitsland. Ook in Nederland en elders in de wereld bestond belangstelling voor het onderzoek naar hoe mensengroepen van elkaar konden worden onderscheiden. Wetenschappelijk gezien was het toen in de mode en liep het overeenkomstig de heersende tijdgeest ook nog wel eens uit op het politieke streven naar ‘rassenhygiëne’. ‘Apartheid’ werd gelegitimeerd met wetenschap. In Duitsland ging men een stuk verder. Onder de bewering dat alle ellende in de wereld werd veroorzaakt door joden, zette men daar een industrie op om het ‘joodse ras’ te elimineren. Het deel van de economie (en banen) dat in joodse handen was, kwam zo in handen van ‘raszuivere’ Duitsers. Ik ontleen er de hypothese aan dat de eliminatie van joden vooral gevoed werd door de strijd om het bezit van schaarse middelen. Lees verder →

Het opgegraven lijk van een vrijheidslievende burger

Wat te DOEN Geplaatst op door

Onder deze titel een blog dat ik eerder in 2016 publiceerde onder de titel
Vlucht in de geschiedenis. Het tweede deel gaat over dat lijk

vaderlandsche geschiedenisLigt het aan mij of verschijnen er op een aantal kritische blogs die ik volg steeds meer geschiedkundige beschouwingen? Of is dit een tijdelijke zaak, waarbij de plaats van de zomerkomkommer wordt ingenomen door een gedegen stukje geschiedenis.

Is het niet een soort vlucht?
Het vaak gaat over irrelevante geschiedenis; om ontwikkelingen in of denkers uit het verleden die ons weinig of niets leren over het heden.

Die vluchtneiging is begrijpelijk. De hele tijd op een politieke elite beuken die toch niet luistert, gaat enorm vermoeien. Daarbij is de politieke agenda van de meest krachtige stemmen in de oppositie nogal nationalistisch van aard — ik heb overigens geen enkele sympathie voor de EU.

Dat zoeken naar schone zaken uit het nationale verleden lijkt dan een nuttige zaak. Het zou ook kunnen komen doordat er sprake is van een overmaat van geschiedkundigen onder de scribenten op deze blogs. Misschien zijn geschiedkundigen wel meer nationalistisch dan gemiddeld.

Lees verder →

Museum van de Waarheid 3 – Media, onderwijs en wetenschap

Wat te DOEN Geplaatst op door

 

Museum van de Waarheid is januari 2022 als boek verschenen en hier te koop.
Dit blog is de oorspronkelijke versie van een hoofdstuk.

Dit is het derde deel van drie over het Museum van de Waarheid
Het eerste deel: Museum van de Waarheid 1 – Inleiding
Het tweede deel: Museum van de Waarheid 2 – Werkelijkheid en Waarheid

Media

Tot halverwege de twintigste eeuw  werden media door de eigen politieke richting in stand gehouden. De lagere klassen waren politiek redelijk georganiseerd en konden media goeddeels zelf onderhouden. Media die aan de macht verbonden waren hadden ook toen meer middelen en mogelijkheden dan media van de oppositie, maar hun dominantie was in allerlei opzichten beperkt ten opzichte van de moderne situatie. Bovendien speelde mondeling, intermenselijk contact nog een rol; politieke meningsvorming vond ook plaats in de openbare sfeer van drinkgelegenheden, partij- en massabijeenkomsten. De invloed van het bedrijfsleven via reclame was beperkt. Lees verder →