Antonio Gramsci is misschien wel de interessantste en meest moderne Marxist. Hij heeft met nagenoeg alle belangrijke marxisten uit de periode 1915-1925 contact gehad, gecorrespondeerd of anderszins gepolemiseerd. Hij was de leider van de Italiaanse communisten voor WOII en werd door Mussolini eind jaren 20 gevangen gezet. In 1937 overleed hij in een gevangenisziekenhuis. In de gevangenis schreef hij de “Gevangenis Notitieboeken”. Hij is van belang voor de uitdieping en precisering van de Marxistische theorie en filosofie en heeft richting gegeven aan de te volgen politiek door communistische partijen. Hij is een belangrijke bron voor het z.g. Eurocommunisme dat de Italiaanse en later de Franse communistische partijen in de jaren 70 en 80 hebben gepraktiseerd. De kern daarvan was het loslaten van de idee van de (wereld)revolutie. In plaats daarvan moest gestreefd worden naar (lokale) ideologische hegemonie. Zijn theoretische bijdragen worden vooral gevormd door polemieken met andere theoretici die fouten maakten bij de interpretaties van het gedachtengoed van Marx. Daarbij baseert Gramsci zich op de 11 stellingen over Feuerbach, waarvan de 11^e de beroemdste is: “Filosofen hebben tot nu slechts geprobeerd de wereld te begrijpen. Het komt er op aan die te veranderen.” Lees verder →