Kritisch lezen is een kunst

Wat te DOEN Geplaatst op door

critical reading

Dit weekend raakte ik een aantal keren in gesprek over “kritisch denken”  en kwam al snel te spreken over kritisch lezen. Omdat het, onder andere bij GeenStijl in de mode is om stukjes te “Close readen” -een activiteit die helaas minder met kritisch lezen te maken heeft dan je zou wensen- heb ik de verzuchting die ik ooit (2010) op freethinker.nl plaatste nu hier gepubliceerd. Hij is dus ook hier te vinden voor wie de niet erg intelligente reacties nog eens na wil lezen.

De kunst van het zorgvuldig lezen.

Veel mensen lezen oppervlakkig. Dat is te merken op dit forum en op andere plekken. Of het door te snel lezen komt, door domweg slecht lezen of door vooringenomenheid laat ik even in het midden. Feit is dat er een flink aantal discussianten zijn die op één zin of opmerking springen, die volledig uit zijn verband rukken en daar dan eens lekker op in gaan hakken. Dat er drie regels verderop in diezelfde tekst dan iets gezegd wordt waardoor hun opmerking volledig overbodig wordt ontgaat ze dan. De auteur moet daar dan weer op wijzen. Maar soms is dat niet genoeg. In het hoofd van sommige lezers heeft die ene uit zijn verband gerukte opmerking de plaats ingenomen van de hele tekst en dan is er geen beginnen meer aan. Van discussianten worden het querulanten. Lees verder →

Heropvoedingskampen.

Wat te DOEN Geplaatst op door


Naakte gedetineerden van kamp Amersfoort worden schoongespoten. Collectie Algemeen Rijksarchief Den Haag, ANEFO nr.900/4794.

Vanwege het verschijnen van “Dit kan niet waar zijn” van Joris Luijendijk zet ik dit blog uit 2008 (direct na de crisis) bovenaan.
Een element in de kredietcrisis dat onderbelicht blijft is de personele bezetting van ons financiële apparaat. Er wordt hier en daar wat gemonkeld over of er wel geschikte topmannen gevonden kunnen worden om de overheidsinbreng goed gestalte te geven. Er wordt voor gepleit om beloning en graaicultuur aan te pakken. Een enkeling roept alweer (bij P&W of NOVA) dat je als overheid “goede mensen” moet neerzetten die “verstand van zaken” hebben en die “nu eenmaal zoveel kosten”. En dat de overheid “enorme risico’s” loopt dat ze bedonderd wordt als ze dat niet doet. Dat laatste betekent vermoedelijk vooral dat er heel wat wetgeving zal moeten worden aangenomen met een flinke werking terug in de tijd om diverse trukendozen voorgoed te sluiten. Lees verder →

De nep-élite van de PVV

Wat te DOEN Geplaatst op door
schijnelite(geschreven november 2010, verdere toelichting onderaan)

Martin Bosma heeft met “De schijn-élite van de Valse Munters” een goede inkijk gegeven in de diepere roerselen van de PVV. De titel ontleent hij aan een werk van Jacq de Kadt uit 1939: “Het fascisme en de nieuwe vrijheid” aan wiens analyse van het fascisme, het falen van links en de verbindingen daarvan met de Islam hij veel van zijn inzichten ontleent. Met deze waarnemingen van de Kadt kan ik, met Martin Bosma, alleen maar instemmen.

Maar behalve deze waarnemingen propageert de Kadt ook een oplossings-richting voor dat gesignaleerde falen. Hij zoekt die in het (weer) actief worden van een elite die met name de middengroepen moet aanspreken. En daarbij als belangrijkste doel niet de materiële belangenbehartiging propageert, maar het verder verdiepen en vooruitbrengen van (westerse, verlichtings) cultuur en wetenschap, binnen wat hij het “leven in het raadsel” noemt. Hij beschrijft ook een aantal wezenskenmerken van die elite zoals een permanente (zelf)kritische houding, onbaatzuchtigheid en een democratische gezindheid. En dat alles zonder de materiële belangen geheel uit het oog te verliezen. Daarbij dient zo’n elite zich niet op te sluiten in een eigen kaste maar moet zij politieke verantwoordelijkheid nemen en leiding geven. In schrille bewoordingen schetst de Kadt de werkelijke intellectuele toestand waarin een schijn-elite opereert die maatschappelijk niet betrokken is en zich verliest in navelstaarderij en andere intellectuele vormen van zelfbevrediging. Lees verder →

Loonarbeid versus Slavernij

Wat te DOEN Geplaatst op door

appleslaafjes

Over “degeen-die-zo-grondig-mogelijk-in-de-vergetelheid-moet-worden-gestampt”

Er zijn niet veel Joden die aanspraak maken op speciale behandeling vanwege de holocaust. In ieder geval niet veel meer. Af en toe hoor je nog wat gemompel over tweede en zelfs derde generatieproblemen maar ook dat sterft uit. Die speciale behandeling bestond meer uit erover zwijgen en eventueel een psychiatrische behandeling dan iets anders. Een monument, een herdenking, dat is het wel. Ze willen niet de politie uit het straatbeeld verwijderen omdat die in de oorlog zo netjes met de Duitsers hebben samengewerkt. De enkelen die nu nog bezig zijn met geld of kunst te claimen hebben principieel heel misschien nog enige rechten. Maar ze zijn na meer dan 50 jaar te laat. Het enige waar men niet op wil afdingen is een verbod op de holocaustontkenning: de bewering dat het niet gebeurd is. Dat lijkt me volkomen terecht. Helaas zijn er nogal wat witte vrijemening-ridders die menen dat dat wel moet kunnen. Lees verder →

De kruisiging van Charlie Hebdo

Wat te DOEN Geplaatst op door

SF-35-sword-versus-pen

Is de pen machtiger dan het zwaard? Alleen als we onder “pen” het vermogen verstaan om mensen door middel van taal en cultuur te mobiliseren, te organiseren en van steeds effectievere wapens te voorzien kunnen we zeggen dat die macht er is. Ze wordt uiteindelijk gevormd door een effectieve strijdmachine waartegen het ongeorganiseerde individu met zijn ene zwaard niet op kan en ook minder goed bewapende of georganiseerde groepen het af moeten leggen. De pen heeft het vermogen zwaarden te ontwerpen en strijders samen te laten werken door ze aan haar commando te onderwerpen. De pen is zelf geen wapen. Bij een strijd tussen pennen is de kennis, mening of overtuiging die er mee verkondigd wordt het wapen.

Het ontkennen van het georganiseerde karakter van de onthoofding van Charlie Hebdo en andere terreurdaden verduistert het zicht op het feit dat ook aan de andere kant een pen actief is. De pen van god. Het zijn geschriften en daarop gebaseerde preken die de hoofden van mensen één kant op zetten en ze voorzien van wapens op hun doel afsturen. Voor deze vorm van oorlogsvoering hoeft men niet tot een leger of andere organisatie te behoren. Het disciplineren en organiseren gebeurt grotendeels anoniem en op afstand. Lees verder →

Leven in een open gevangenis

Wat te DOEN Geplaatst op door

prison-cell-doors-openSchoenen uit. Riem en horloge af. Zakken leegmaken. Een normaal ritueel als je de gevangenis in gaat. Maar ook heel normaal als je een vliegtuig neemt of een rechtbank betreedt.

De leider van een van de grootste politieke partijen van ons land wordt permanent bewaakt. In feite leeft hij in een mobiele gevangenis.

En waarom? Omdat de boven ons gestelden weigeren het kwaad bij de wortel aan te pakken. In plaats daarvan is de reactie op iedere aanslag op onze cultuur: bevoegdheden en budget veiligheidsdiensten uitbreiden. En dit betekent dat ons leven steeds meer het karakter van een open gevangenis krijgt. Iedereen moet in toenemende mate geobserveerd en bewaakt worden om de enkeling die gevaar oplevert er uit te kunnen pikken.

Tel daarbij op dat deze methode niet kan slagen. Omdat we open grenzen hebben. Omdat er een grote groep mensen is die sympathiseert, waar men kan onderduiken en waartussen het vanwege de gesloten en solidaire cultuur moeilijk is om in te infiltreren. Omdat er belangrijke buitenlandse financiers zijn. Omdat andere vormen van misdaad zich ook niet met politiële en justitiële inzet serieus laten aanpakken.

Grenzen moeten aan de buitenkant bewaakt worden. En de hele 5e colonne die in ons midden is moet met harde hand tot de orde worden geroepen of uitgezet. Iedere vorm van propaganda moet worden verboden en onmogelijk gemaakt.

Lees verder Orde en Straf

 

Last van een opgeblazen gevoel?

Wat te DOEN Geplaatst op door
Mr Creosote uit Monty Pythons Meaning of lifeMr Creosote uit  Monty Python’s The Meaning of Life (1983)

Door de afgang van Oranje op het EK (tekst uit 2012) is er aandacht voor het Opgeblazen Ego. En wat dat betekent voor de samenhang van de ploeg. Het is een ziekelijk verschijnsel dat bepaald niet beperkt blijft tot het nationale elftal. Dat is maar het topje van de ijsberg. Voor zover de westerse cultuur ten prooi is gevallen aan de barbarij van het ultra-liberalisme is het de norm om zo’n ego te hebben. Daarzonder ben je nergens. En vooral: ben je niemand. Het recept is simpel. Alle succes is jouw persoonlijke verdienste. De succeslozen zijn faalhanzen en sukkels. Echt grote geesten geven er blijk van dat ze het talent dienen dat ze toevallig gekregen hebben en prijzen het geluk dat dat talent ontwikkeld en gekend wordt. Die houding wordt steeds uitzonderlijker. Lees verder →

Professorale Propaganda

Wat te DOEN Geplaatst op door
Diane_Keaton(Diane Keaton heeft niets met Professorale Propaganda te maken. Foto AP)

Dat de wetenschap, met name de gammawetenschap, wordt uitgewoond: ach, dat weten we al een tijdje. Maar het is nuttig als je af en toe weer eens met je neus op de feiten wordt gedrukt. Bijvoorbeeld als je noodgedwongen zoiets als een inaugurele rede bijwoont. Ik zal tijd en plaats met de mantel der liefde (en een zeker opportunisme) bedekken. Per slot is het slechts een symptoom van wat in de sociologie algemeen gebruik is. Het was een slaapverwekkend mengsel van beleidsjargon, verhullend taalgebruik en humanistisch-christelijke waardenleer.

Het onderwerp was hongersnood. Oh nee, sorry, “ongelijkheid in voedingszekerheid”. En dat in het Engels natuurlijk, maar dat zal ik u besparen. En op wereldschaal, want het is verplicht dat wij hier wetenschap (en politiek) bedrijven voor de armen, onderdrukten en achtergestelden van de hele wereld. Er wordt al “sociologisch onderzoek” naar deze ongelijkheid gedaan maar duidelijk nog niet genoeg als we een dergelijke rede als agenda-bepalend mogen opvatten.

Maar waarom onderzoek? Hongersnood is een vrij simpel vast te stellen zaak. En op zichzelf genomen op een vrij simpele manier te bestrijden. Het is dan ook geen wonder dat deze rede een nog hoger percentage ingetrapte open deuren bevatte dan het gemiddelde sociologische werk.

Ik wil hier volstaan met het opwerpen van twee kritische vragen.

Lees verder →

Geen vrijheid voor de Leugen! (2)

Wat te DOEN Geplaatst op door

punishment2

Door een recente discussie schrijf ik nog een keer over het kunnen aanpakken van de holocaustontkenning. Ik heb er eerder al het nodige over geschreven, bijvoorbeeld in Geen vrijheid voor de Leugen!

Om te beginnen wil ik nogmaals vaststellen dat ik niet voor een apart wettelijk vastgelegd verbod ben, maar dat het zou moeten vallen onder een bredere strafbaarheid van het verkopen van leugens voor politiek gewin. Vermoedelijk bieden huidige wetsartikelen over laster en het oproepen tot geweld voldoende aanknopingspunten, maar het kan zijn dat enige uitbreiding gewenst is. Lees verder →