In de Correspondent van maandag 23 april noemt Rutger Bregman empathie de oorzaak van onze problemen; niet de oplossing. Compassie zou een veel nuttiger emotie zijn. In een helder stuk schreef Carel Peters eerder over dit onderwerp in Vrij Nederland naar aanleiding van het verschijnen van het boek van Paul Bloom, Against empathy, ook door Bregman veelvuldig aangehaald. Het artikel van Bregman is verward en heeft een neerbuigende kleutertoon. Een mooie aanleiding weer eens op het onderwerp in te gaan. Op deze site verschenen al eerder bijdragen over empathie en compassie. Lees verder →
Criticizing present-day Marxism
For me, present-day Marxism is exemplified by the most eminent Michael Roberts as a Marxist economist and by the no less eminent Peter Thomas for the philosophical and ideological side of Marxism. To a large extent I can value their contributions to the Marxist analysis, though I have some pressing unanswered questions regarding economics.
Now, analysis is only one side of Marxism and both observe that it’s necessary “to change the world”. And while they update the analysis, this can’t be said for the political, strategic ideas, which still uncritically rests on notions like proletariat, class struggle, revolution and abolishment of the capitalist relation of production. Thus paying no or little attention to the failure of these strategies in the past 150 years and the fundamentally changed composition and position of the working class(es), which makes such strategies even more unlikely to be successful. This, though Thomas’ excellent book on Gramsci points to many issues in these strategies. Lees verder →
Zijn er nog socialisten in de zaal?
Kritische linksmensen verlangen vaak naar “oud-links”. Dat zou een mengsel zijn van “secularisme”, absolute vrijheid van meningsuiting en opkomen voor de werkende bevolking. En niet te vergeten de “internationale solidariteit” dat ook bij hun vertaald wordt met een afgekondigde wereldwijde broederschap der mensen. Socialisme, de strijd tegen het kapitalisme, wordt daarbij niet genoemd terwijl dat van oudsher de kern van links was. We hebben nu nog één partij die “socialisme” in de naam heeft staan: de SP. Die hoor je ook zelden iets zeggen over het kapitalisme, en zeker niets zinnigs. Politiek zijn ze vooral actief als een soort vakbond, met belangenbehartiging. Lees verder →
Hans Achterhuis, het theoterrorisme en orde
In ‘Sir Edmund’ de weekendbijlage van de Volkskrant (21042018) mag filosoof Hans Achterhuis tekeer gaan tegen het de schrijvers van het boek: “In naam van god”, Hans Cliteur en Dirk Verhofstadt. Een beetje onderlegde lezer moet stijl achterover gevallen zijn van de recensie van Achterhuis.
Tot en met bijna de laatste zin: “De Bijbel en de Koran staan in deze lijn vol met uitspraken die het religieus geweld veroordelen”, bedient Achterhuis zich van kwalijke argumenten. In de laatste zin van zijn recensie noemt hij atheïstische ideologieën gevaarlijker dan theoterrorisme omdat de Bijbel en de Koran méér remmingen bieden tegen theologisch geïnspireerd geweld. Uit de Koran noemt hij één vers: ‘In godsdienst is geen dwang’. Wie zoiets als argument gebruikt moet heel goed weten waar hij het over heeft. Achterhuis weet dat niet en zo is er veel meer wat hij niet lijkt te weten. Lees verder →
De EU is een onderhandelingsorganisatie van natiestaten
Boekbespreking van “De Hoofdstad” (Robert Menasse, vertaling maart 2018)
“De Hoofdstad” speelt zich hoofdzakelijk af in en om de kantoren en verblijfplaatsen van EU‑medewerkers in Brussel. Het is een roman met veel plotlijnen die ingenieus in elkaar gevlochten zijn. De belangrijkste is de viering van het 50-jarig bestaan van de Europese Commissie en hier dient zich al de vergelijking aan met “De man zonder eigenschappen” van Musil, een belangrijk voorbeeld voor de auteur. Daar gaat het om de voorbereiding in 1913 van de viering van het zeventigjarig keizerschap in 1918 van keizer Frans Jozef van Oostenrijk-Hongarije. In beide gevallen gaat het om het vinden van een verbindend thema dat het volk zal aanspreken. In beide gevallen mislukt dit grotelijks. Het probleem lijkt dat zowel bij de EU als de Oostenrijks-Hongaarse dubbelmonarchie sprake is van een samenstel van volkeren met een uiteenlopende achtergrond, maar de oorzaak van de mislukking loopt sterk uiteen. Bij Musil wordt die veroorzaakt doordat het comité er niet in slaagt een bindend thema te vinden. Bij Menasse wordt er wel degelijk een thema gevonden, maar dat wordt door de deelnemende naties om uiteenlopende redenen afgeschoten. Lees verder →
Waarom Moslims al jong leren te liegen
Door een uitzending van ‘De Reünie’ (KRO) op 8 mei 2016 kreeg de jonge Syriër Bojan vanwege zijn integratieadvies enige bekendheid. ‘Leer de taal, wees eerlijk en neem geen schotelantenne’, was zijn advies aan nieuwkomers. Beter en bondiger kan het niet.
‘Wees eerlijk!’, is een niet vaak gehoord integratie-advies. Toch is het waarschijnlijk het belangrijkste advies uit het rijtje. Bojan is een ervaringsdeskundige en weet waar hij het over heeft. Dat moslims veelvuldig liegen heeft op zich niet zo veel met de islam (taqiyya) te maken. Liegen is een kunst die voortkomt uit de Arabische tribale cultuur. De islam is te zien als een religieuze schil om de al veel langer bestaande Arabische tribale cultuur. Lees verder →
Het adolescente GroenLinks en de samenleving
De adolescentie is de leeftijd waarop het individu de samenleving beoordeelt vanuit de normen en waarden die hij/zij heeft meegekregen vanaf de vroegste jeugd. De confrontatie met de echte samenleving is als regel geen feest van herkenning, maar van het besef dat er veel niet deugt. En daar moet wat aan gedaan worden vindt de adolescent, liever vandaag dan morgen. Zet tien adolescenten bij elkaar en er vormt zich een lange lijst van wie en wat er niet deugt en wat er aan gedaan zou moeten worden. Utopisch denken en idealisme zijn de adolescent niet vreemd en hij heeft de neiging tot zwart/wit te denken. De nog bestaande onschuld maakt hem/haar nog niet gewaar van de neiging tot totalitair denken. “We gaan de samenleving veranderen”, riepen de brooddronken Groenlinksers in navolging van hun leider nadat de exit-polls van de gemeenteraadsverkiezingen van 2018 een overwinning in de studentensteden lieten zien. Lees verder →
Shell-bashing is zeer selectieve verontwaardiging
Nigeria, Groningen, eerder de Brent Spar, nou ja eigenlijk alles wat Shell doet is mis, het bedrijf mag niet bestaan. En dat geroeptoeter wordt dan gesteund door een van de weinige intellectuelen die iets tegen het wereldwijde kapitalisme zegt te willen ondernemen.
Laten we voorop stellen dat zelfs in de meest democratische en egalitaire socialistische staat de Groningers geen schijn van kans gehad hadden. De betreffende dorpen zouden worden “verplaatst”, dat wil zeggen dat men elders een al of niet nieuw gebouwde woning of boerderij aangeboden zou krijgen en enige compensatie. En dat is het dan. Zo ging het nogal eens in de “dagbouw”, bijvoorbeeld de bruinkoolmijnen vlak over de grens bij Limburg en natuurlijk ook bij heel veel stuwmeren. Lees verder →
Ewald Engelen zou een keer de Kadt moeten lezen
Arbeiders als strijders voor de “goede” zaak.
Still uit “Triumph des Willen”, Duitsland 1934
4 april schreef Ewald Engelen @deGroene “Eerst het vreten, dan de identiteit“. Ewald is een van de weinige publieke intellectuelen die het serieus over het kapitalisme heeft. Zijn observatie dat “politici, journalisten, intellectuelen en academici een blinde vlek voor de politieke economie van het mondiale gefinancialiseerde kapitalisme hebben” deel ik van harte. Ook deel ik zijn analyse dat identiteitspolitiek en cultuurrelativisme een belangrijk onderdeel is van een verdeel en heers strategie van datzelfde kapitaal (“werkgevers”). Een en ander houdt mij al tien jaar bezig.
Met de oproep van Ewald om terug te keren naar de klassieke klassenstrijd, en dan vooral de vakbonds-invalshoek van het vreten, slaat hij de plank volledig mis. Dit is tenminste 150 jaar uitgangspunt van het socialisme – van communisme tot sociaaldemocratie – geweest en heeft keer op keer gefaald. Het is niet voor niets dat de identiteitsstrategie succesvol is en “al twintig jaar lang geen enkele traditionele politieke partij op het idee gekomen is om door de kleine culturele verschillen heen te breken“. Lees verder →
De partij zonder principes
Dat D66 niet deugt wist ik al lang. Maar waarom niet? Ze zijn principeloos, en dat is kwalijk maar voelt als onvoldoende verklaring voor het niet deugen. Want zo veel stellen die principes van andere partijen eigenlijk niet voor. En bovendien hadden ze een soort van principe: de burger moet directer bij de politiek betrokken worden. Met referenda, gekozen burgemeesters, minister-presidenten, districtenstelsels en wat dies meer zij. Nu ze die kroonjuwelen aan de wilgen hebben gehangen blijkt hun principeloosheid nog wat sterker. Toch zijn ze niet een soort liberalen. Bovendien, een partij zonder principes: kan dat wel? Komen daar mensen op af? Het antwoord is vrees ik ja, en niet al te moeilijk te begrijpen. Er komen mensen zonder principes op af.