Reacties

Een stukje de Kadt (3): “Wat er juist is aan het fascisme” — 9 reacties

  1. Avatar van őszibarack
    Je vertelt niet wat je er zelf van vindt. Maar ik interpreteer dat je het idee van een geëerbiedigde leider ondersteunt. Een leider moet visie aan daadkracht koppelen en dwingt daardoor respect af. Het bagatelliseren van het belang van de leider, dat velen de nodige capaciteiten zouden bezitten, vind je waarschijnlijk maar niks.

  2. Avatar van Peter Louter
    Ik heb wel zitten genieten van deze analyse

    Het tegenover elkaar stellen van Sparta en Athene is een vroege kritiek op Plato en een goede metafoor voor het onderscheid tussen goed en kwaad

    Het socialisme komt er niet erg goed vanaf bij de Kadt, profetisch !

  3. Avatar van őszibarack
    @Peter
    == Het tegenover elkaar stellen van Sparta en Athene is een vroege kritiek op Plato en een goede metafoor voor het onderscheid tussen goed en kwaad ==

    Goed opgemerkt. Het verhaal dateert uit 1939. Dat is ruim voordat Karl Popper in 1945 zijn De open samenleving en haar vijanden publiceerde. Ik herinner me overigens niet meer of De Kadt ook Plato noemde.

  4. Avatar van buitendijks
    = omdat men er geen Atheens, doch alleen maar een comfort-ideaal tegenover wist te stellen =

    Maar wat is het ideaal van Bosma, als we het dan toch hebben over idealistisch elan?

    Ik lees in deze tekst, en de eerdere passages, vooral echo’s van het gedachtengoed van Riemen & co. De Kadt deed een poging de tijd te duiden en een poging een beschaafd humanistisch ideaal tegenover het fascistische te zetten. Ik zie bij Bosma geen beschaafd en genuanceerd verhaal, alleen ideologisch shoppen in de winkel van de Kadt.

    Verder vind ik het bijzonder dat we (Riemen!) geen vergelijkingen met het verleden zouden moeten gebruiken, omdat dat altijd mank zou gaan, maar dat het Bosma blijkbaar wel toegestaan is parallellen en lijnen te trekken naar dat verleden. De Kadt schreef dit tractaat in tijden van chaos en wanhoop, op een moment dat de westerse beschaving geestelijk op een dood spoor leek te zijn. De idee dat we nu weer op zo’n punt staan onder druk van het "islamo-fascisme" is misschien aanlokkelijk, maar gebaseerd op een gebrek aan 1) inlevingsvermogen in de toestand van voor de oorlog en 2) realiteitszin over de tijd waarin we nu leven.

    Maar dat zou ik moeten onderbouwen en daar heb ik geen tijd voor.

  5. Avatar van Victor Onrust
    @öszi. Wat ik er zelf van vind: Ik kan er niet heel veel spelden tussen krijgen al zou ik dat hier en daar wel willen.

    Wat betreft de leider: die zou er eigenlijk niet moeten "zijn", dat wil zeggen alleen als anonieme woordvoerder van een comité. Dit om zowel de leider tegen de verleidingen van macht en wierook te beschermen als het volk tegen persoonsaanbidding. En inderdaad, het bagatelliseren van kwaliteiten vind ik, met de Kadt helemaal niks. Maar dat geldt niet alleen de leider maar de hele elite waarbinnen die leider opereert en die hem als het goed is kritisch en met democratische mogelijkheden blijven volgen waarbij ze zelf kunnen en mogen nadenken.

  6. Avatar van Victor Onrust
    @buitendijks. Het ideaal van Bosma zou ik niet cultuur-socialistisch willen noemen voor zover er sprake van idealen is. Wat dat betreft appelleerd de PVV net zo hard aan de maagmens als de PvdA. Ook over een elite hebben ze daar nog nooit goed nagedacht volgens mij. Ik weet niet wat je over "vergelijkingen met het verleden" probeert te zeggen. Zelf vindt ik historische claims fout, maar het is onzin om niet te proberen wijsheid op te doen uit wat er eerder gebeurd is. De wereld en het denken daarover wordt voortdurend door het verleden "geproduceerd" en je bent niet in staat om enige ideeën over de toekomst te ontwikkelen anders dan door kennis van het verleden. Het gaat er dan vooral om welke selectie je daarin maakt. De parallellen met de werkwijze van het Islamo-fascisme zijn zeker niet uit de lucht gegrepen en worden gedeeltelijk door de Kadt zelf gemaakt (niet in dit citaat).

    We staan niet op een vergelijkbaar punt als in 1939, maar dat wil niet zeggen dat er "niets aan de hand is". De meer algemene dreiging van migratiedruk c.q. internationalisering van de arbeidsmarkt, islamitisch of niet-islamitisch van aard, voor onze "levenswijze" (om het woord cultuur maar even te vermijden) is wel groot. Het belangrijkste punt van overeenkomst van de PVV en de Kadt is dat het voor hen legitiem is om voor je eigen belang op te komen en dat je je als middenklasse niet hoeft uit te leveren aan politiek die jouw levenswijze in gevaar brengt door voorrang te geven aan de belangen van het lompenproletariaat (=zielige mensen). Over Riemen ga ik het verder niet hebben, wat ik over hem gelezen heb geeft aan dat hij er weinig van begrepen heeft, want ondanks dat bijv de kazernemaatschappij, het anti-democratische en leider-verering bij de PVV ver te zoeken is wenst hij die toch fascistisch te noemen.

  7. Avatar van buitendijks
    @ Victor: ik bedoelde dat wanneer iemand "wijsheid probeert op te doen uit wat er eerder gebeurd is" men zich al snel concentreert op de vergelijking, niet op de analyse of de nuance. Dit overkomt Riemen, hoewel hij dat zelf in de hand werkt door Wilders direct met fascisme in verband te brengen. Wilders wordt echter maar op één plek genoemd in zijn publicatie. Jan-en-alleman springt daar vervolgens bovenop. En Vargas Llosa zegt bijvoorbeeld min of meer hetzelfde over de context waarbinnen Wilders kan opkomen, maar oordeelt vervolgens zonder =-teken.

    Over wat er aan de hand is kun je van mening verschillen, zeker over het gewicht dat je aan onderdelen geeft. Je zinsnede "politiek die jouw levenswijze in gevaar brengt door voorrang te geven aan de belangen van het lompenproletariaat (=zielige mensen)" is bv. een sterk gekleurde, waar ik het echt mee oneens ben. Belang is nl. per definitie een ‘maagmens’-benadering. De Kadt was meer dan een ‘maagmens’.

  8. Avatar van Victor Onrust
    @buitendijks. Hmm, vreemde lezing van mijn stukje. Als er iemand geen maagmens was, dan de Kadt wel. Alle linkse partijen (het minst nog GL) zijn feitelijk belangenpartijen die precies dat fout doen wat de K analyseert.

  9. Avatar van Victor Onrust
    de Kadt: fascisme = ‘mohammedanisme’ (p 197)

    de waarheid, die geen afwijkingen duldt, die totalitair is, zich in de collectiviteit openbaart, in het individualisme de duivelse aantasting van de collectiviteit ziet, geen kracht zou hebben. Zonder deze mythe, die haar gelovigen de plicht oplegt een heilige oorlog ter verovering van de wereld en ter verdelging van de ongelovigen aan te
    gaan, zonder deze mythe, zou het fascisme niet dat nieuwe ‘mohammedanisme’ zijn geweest, dat zijn fanatieke scharen tegen de Westerse beschaving opzweept.