(c) Can Stock Photo / cherezoff

Politieke activiteit gaat steeds meer schuil onder een vlag van lege woorden. Woorden die neutraal zijn of hun betekenis verloren hebben. Ze worden als jokers ingezet om willekeurig beleid mee te verkopen. Van woorden als nieuw, vrijheid, zuil is dat misschien eenvoudig in te zien. Voor woorden als wetenschappelijk, recht en democratie is dat lastiger.

De VVD, de partij voor Vrijheid en Democratie combineert twee van deze lege woorden, gemeengoed onder alle partijen: zijn er partijen voor onvrijheid en dictatuur? Democraten 66 had oorspronkelijk een programma voor verbetering van de democratie. Daar is niets meer van over en daarmee is “democratie” ook daar een lege huls geworden. Het programma kan naar believen worden aangepast of overtreden en dat blijkt de afgelopen jaren steeds vaker te gebeuren. Ook “Forum voor Democratie is een naam die niet duidelijk maakt waar men voor staat. Zoals uit de “zaak Otten”, waar het kennelijk vooral niet over de inhoud mag gaan, blijkt.

“Liberaal” is wel een woord dat ergens voor staat, evenals “socialistisch”, “christelijk” en zelfs “humanistisch”. Partijen of organisaties met dergelijke woorden in hun naam zouden kunnen worden aangesproken als ze de principes waar die woorden voor staan loslaten. Gebeurt dat niet dan zal ook de betekenis van die begrippen uitgehold worden.

In de afgelopen tijd zijn er veel woorden bijgekomen die goeddeels van hun betekenis ontdaan zijn: links, rechts, groen, duurzaam, ambachtelijk, biologisch, racist, fascist, discriminatie, dier, man, vrouw, wit, kleur. Waar de eerder genoemde woorden  geneutraliseerd werden, worden deze woorden gebruikt als etiketten voor goed en kwaad; deugen (kleur, dier, vrouw, biologisch, duurzaam) of niet deugen (racisme, man, mens, wit ). Dier bijvoorbeeld verwijst — in politieke zin — naar het onderscheid tussen mensen en dieren: een mens is ook een dier, maar een dier is beslist geen mens. Dankzij de Partij voor de Dieren en de commercie wordt dat onderscheid langzamerhand uitgewist. De commercie misbruikt ambachtelijk, duurzaam en biologisch als etiketten om hun waren aan te prijzen.

Recentelijk hebben “Vrij links” en “De nieuwe zuil” zich aangediend als nieuwe spreekbuizen van politieke beweging. Combinaties van nietszeggendheid die weinig goeds beloven.

Vrij links

Vrij Links (*)[1] is een onduidelijke club van mensen die zichzelf links vinden maar ontevreden zijn over de partijen die nu als links te boek staan, met name de PvdA. Zij hangen zich op aan de vrijheid van het individu, zonder te beseffen dat de individuen, inclusief zijzelf aan alle kanten gebonden zijn en dus onvrij. Het kost enorme inspanning om serieus een andere weg in te slaan in het leven. Het ongebonden individu dat “in vrijheid zijn eigen keuzes kan maken” bestaat niet; de mens is afhankelijk van het sociale verband waarin hij opgroeit en leeft. En, in tegenstelling tot wat ons onder het mom van “vrijheid” dag in dag uit in de oren getoeterd wordt, zijn die wederzijdse afhankelijkheden alleen maar groter geworden. Links had in het verleden weinig op met vrijheid, het stond voor “samen” tegen de onderdrukkers/uitbuiters/kapitalisten en voor solidariteit. Het ging niet om vrijheid maar om bevrijding. Van de heerschappij van het kapitaal. Dat is iets anders.

De nieuwe zuil

“De nieuwe zuil“[2] richt zich op burgers van alle politieke windstreken met een realistische kijk op de samenleving die trots zijn op Nederland en de vrijheden waar we als land voor staan. “Realistische kijk” lijkt een bepaalde richting aan te duiden, maar “burgers van alle politieke windstreken” — op zichzelf een vreemde aanduiding — neemt dat terug. Sommige politieke windstreken zijn nu eenmaal per definitie niet realistisch. En dan ook nog “vrijelijk discussiëren”. “Nieuw” en “zuil” zijn lege woorden waar echt alles onder schuil kan gaan.

Vrijheid van Meningsuiting, ratio, rechtsstaat, wetenschap.

Van de volgende woorden is de uitholling minder duidelijk.

Vrijheid van Meningsuiting staat tegenwoordig voor de vrijheid van het willekeurige individu om op een willekeurige publieke plek zijn mening te kunnen uiten. Maar het zou moeten gaan om een plek waar die mening gehoord wordt, politiek effect kan hebben. Deze nadruk op het willekeurige individu — iedereen — maskeert het probleem dat het  zou moeten gaan om de kleine groep die een mening heeft die gehoord zou moeten worden en daarvoor de kans niet krijgt. Het is niet mogelijk dat iedereen kennis neemt van de mening van iedereen. Het is veel beter te spreken van Vrijheid van Meningsvorming: het gaat er om dat relevante meningen gevonden en gelezen worden door degenen die daar een vervolg aan zouden kunnen of moeten geven. Lees ook Bevrijd de media!

Het probleem met ratio is dat veruit de meeste gedachten, meningsuitingen, analyses rationeel zijn. Dat is een minimaal vereiste om begrepen te worden. Bij veel theologische geschriften is de ratio dan ook best in orde. De vooronderstellingen, bijvoorbeeld de wederopstanding en hemelvaart van Jezus zijn het probleem. Daarom is een beroep op de ratio in discussies zinloos. Men denkt dat, omdat er geen bewijs is voor het bestaan van god, de conclusie getrokken moet worden dat er niet in god geloofd moet worden.

Dat heel veel wetenschap inmiddels haar onafhankelijke glans verloren heeft en daarmee de betekenis van wetenschappelijk heeft uitgehold begint steeds verder door te dringen. Dat is overigens niet nieuw maar het neemt wel steeds ergere vormen aan door de financiële afhankelijkheid van de opdrachtgever. Door de zogenaamde specialisatie wordt de wetenschappelijke discussie steeds meer ondermijnd.

Voor de rechtsstaat is de ledigheid van begrip moeilijker in te zien. Door de grote populariteit van politieseries en detectiveverhalen lijkt het alsof die nog wel bestaat, al zien we wel dat de politieman steeds meer moeite krijgt met zijn meerderen en de wettelijke beklemming van zijn onderzoeks- en handelingsmogelijkheden zoals die door justitie bewaakt worden. Bijna in iedere aflevering moet er wel een regel overtreden worden om tot een resultaat te komen dat recht doet. Wie wel eens een oude Agatha Christie of Maigret van voor 1960 of nog liever van voor 1940 leest weet dat dat vroeger niet of nauwelijks het geval was. Wat er in de moderne policier wat dit betreft te zien is, is maar het topje van de ijsberg. Al was het maar omdat het alleen om strafrecht en niet om andere rechtsgebieden gaat. In zijn algemeenheid kan men zeggen dat het rechtssysteem een kolossaal ambtelijk apparaat is dat vooral de rechten van sommige individuen en bedrijven beschermt ten koste van wat maatschappelijk als recht ervaren wordt.

Zie over het FvD ook Waarheen, Forum voor Democratie?

[1]

Tot wat voor onzinnige gedachten dat leidt, wordt duidelijk uit bijgaande tweet. Voor de zekerheid: Een orthodoxe moslim zal zijn zoon verstoten of mogelijk zelfs iets aandoen als hij met een man trouwt. Daar is hij toe verplicht. Je zult dus moeten kiezen wiens recht je verdedigt.

[2]

De doelstellingen van de Nieuwe Zuil zijn vaag en wisselend geformuleerd.

De ondertitel van de Website is voor open debat in de titelbalk staat Platform voor verandering Daaronder:

Op de voorpagina staat De Nieuwe Zuil is een sociaal netwerk, dat voor burgers wil zekerstellen dat het economische bestaan niet in gevaar komt op het moment dat de eigen opvattingen en zorgen worden geuit. Dit doen we door het bouwen van een eigen ecosysteem, waarbij men elkaar economisch steunt.

Op Eventbrite staat bij de aankondigingen van bijeenkomsten te lezen:

De Nieuwe Zuil voor open debat

Wij geloven dat in onze samenleving iedereen het recht heeft om gehoord te worden, dat iedereen de kans moet krijgen om openlijk deel te nemen aan het maatschappelijke debat en op inhoud zijn/haar visie te geven zonder consequenties.

Voor wie

De Nieuwe Zuil richt zich op burgers van alle politieke windstreken met een realistische kijk op de samenleving die trots zijn op Nederland en de vrijheden waar we als land voor staan. Deze burgers willen onze hard bevochten vrijheden voor zichzelf en de generaties na hen behouden en veiligstellen. Wij bieden deze burgers een veilige thuishaven waar zij vrijelijk kunnen discussiëren en zich kunnen ontwikkelen.

Bij Over DNZ krijgen we geen nadere toelichting maar een lijst betrokkenen met bovenaan Sid Lukkassen, die geen functie bij DNZ vervult en daar ook geen auteur.is. Wel wordt er voor zijn boek geadverteerd op DNZ en is hij prominent aanwezig op bijeenkomsten. Recent verschijnen er items van zijn hand die reclame maken voor een “fundraiser event” ten bate van zijn volgende boek. Bij de burger die “economisch gesteund dient te worden” lijkt op dit moment vooral te gaan om Sid Lukkassen.