Goebbeliaanse PROPAGANDA
Het is met weinig vreugde dat ik mij in dit debat stort. Ik verzoek allen die dit lezen eerst even hun sentimentele modus uit te zetten. Aan het eind kan ie weer aan. Hopelijk heb je er dan geen behoefte meer aan.
Ik probeer eerst een aantal uitgangspunten:
(1) Er zijn maar weinig staten die niet gegrondvest zijn op daden van geweld tegen bepaalde groepen, stammen of volken op enig moment in hun geschiedenis. De vraag is niet of je dergelijke daden als legitieme redenen voor verzet tegen de bestaande situatie kunt aanvaarden, maar hoe lang dat mag. In het huidige tijdsgewricht van algemene historische versnelling zal die termijn korter zijn dan vroeger. Die termijn is niet in een algemene formule te bepalen. We zouden normen moeten ontwikkelen waarmee dat bepaald kan worden. Maar het niet kunnen erkennen van de status-quo van een bepaalde historische overwinning leidt tot een oneindige keten van wraak en geweld.
(2) Het gaat niet aan daden uit het verleden met de normen van heden te (ver)oordelen.
(3) (1) en (2) betekent niet dat deze daden daarmee achteraf goedgekeurd worden of vergeten moeten worden. Ze mogen alleen niet meer als argument gebruikt worden voor (politiek) handelen of in het verlengde daarvan het hanteren van geweld. Het is als met schaken. De sterkere speler heeft de mindere al tien keer verslagen. Maar die wil zijn verlies niet erkennen en wil telkens nog een potje spelen om nu eindelijk eens te winnen.
(4) Het heeft pas zin te denken aan het beëindigen van fysieke strijd als beide partijen bereid zijn volmondig te erkennen dat strijd niet het middel is om geschillen te beslechten. Zolang een van de partijen zegt de vernietiging van de ander na te streven is het zinloos daaraan te willen denken.
(5) Terreur (het kiezen van (groepen) burgers als schild of als object van aanval) is onder alle omstandigheden immoreel. Het vallen van burgerslachtoffers dient te worden toegerekend aan hen die de burgers als doel kiezen of zich tussen hen verschuilen. Het verzwakt de morele positie als er excuses door de terreur bestrijdende partij worden aangeboden aan de slachtoffers die als schild hebben gediend. Groepen die deze methoden gebruiken kunnen zonder meer worden uitgesloten van welke soort van diplomatie dan ook en mogen zonder terughoudendheid bestreden worden. Dat wil niet zeggen dat er niet ook met deze groepen gepraat kan worden om ze er toe te bewegen hun terreur te staken. Natuurlijk verdienen methoden waarbij geen slachtoffers onder burgers vallen de voorkeur.
(6) Veel minder kwalijk is het gericht proberen om vijandelijke leiders te liquideren of om door middel van geweld op strijders informatie van militair belang te verkrijgen (het z.g. martelen).
Zoals u ziet is het helemaal niet nodig de strijdende partijen bij de naam te noemen om een helder beeld van de situatie te krijgen.
En dan nu de propaganda.
Men roept wel eens dat één beeld meer zegt dan 1000 woorden. Een misleidende uitspraak. Want 1000 woorden hebben een verband. Het is niet zo gemakkelijk een leugen van 1000 woorden te vertellen. Een beeld zegt op zichzelf niets. Alleen doordat er bij staat wat het is krijgt het een betekenis. Als er bij het hieronder veel gebruikte beeld staat:
1 “Omgekomen toen de school onder het geweld van een modderlawine instortte.”
2 “Omgekomen tijdens een Israëlische beschieting nadat tien tot de tanden
gewapende Hamasstrijders hun toevlucht tot de kelder van de school hadden
genomen en de leerlingen in het daklokaal hadden opgesloten.”
3 “Omgekomen door een slecht gericht schot van de Israëlische strijdkrachten”
4 “Levend begraven door vijf Hamas-strijders”
5 “Levend begraven door vijf Israëlische soldaten”
6 “Levend begraven door de Joden”
7 “Levend begraven door de Islamieten”
8 ”Door Hamas gemanipuleerd beeld van een pop onder het puin”
9 ”Door Hamas gebruikt beeld van omgekomen meisje in de modderlawine in Bolivia”
Dan betekent het beeld iedere keer iets anders. Maar inderdaad: beelden werken primair. Het lijkt alsof dat kind een langzame en gruwelijke dood gestorven is. Daar zouden we iets tegen willen doen. Op het moment dat “iemand” een bepaalde titel aan het beeld toevoegt weten we ook wie of wat er schuldig aan is. En kunnen we daar “iets aan doen”. Volgens mij (maar ik kan het best mis hebben) is Goebbels zoniet de uitvinder dan toch degene die dit soort manipulaties vervolmaakt heeft: “De propagandist moet zijn eigen waarheid construeren. Alles wat goed is voor de partij is waar. Zou dit samenvallen met de feitelijke waarheid, des te beter; anders moet het worden aangepast.” Er lijkt me alle reden toe om het beeld zoals het nu gebruikt wordt te behandelen als een oproep tot haat en geweld. Waar blijft justitie ?
Bij wijze van oefening onderstaand plaatje:
Op de plaats waar ik dit plaatje heb gevonden (overigens zonder vermelding van de maker) staan er vlaggetjes in A en B. dezelfde vlaggetjes staan ook op de schouder van de beide strijders. Als u denkt te weten welk vlaggetje waar staat mag u hier naar de oplossing kijken. En voortaan oppassen met beelden en emoties.
Voor degenen die er nog wat over willen doordenken is er mijn Kerstgedachte.
Door je inleiding geef je een nieuw perspectief aan de gebeurtenissen. Knappe en afstandelijke redenering met een ethische conclusie die stand kan houden als van emoties en ideologie wordt afgezien.
Misschien zou Lublin en Volkskrantwatch kunnen uitleggen, waarom hun artikelen geen (slecht gemaakte) propaganda is!!
Ad. 1: Het meest gebruikt uitgangspunt is de status quo van 1945 of 1940.
Ad. 2: Afhankelijk van de verstreken tijd. 1940 valt nog grotendeels onder huidige normen.
Ad. 3: Het al dan niet mogen voortzetten van een strijd hangt alleen af van de rerchtvaardigheid ervan.
Ad. 4: Het heeft pas zin over opgeven van de strijd te praten, als de foute partij bereid is zijn fout toe te geven en te compenseren.
Ad. 5: Terreur uitgeoefend door staten, zoals gedaan door de VS en Israel, dient zwaarder beoordeeld te worden dan die van kleinere organisaties.
Ad. 6: Als liquidatie van leiders is toegestaan, dan geldt dat ook voor de moorden op de Kennedy’s, King, enzovoort.
@Peter: dank voor je lof
@JG: Ik ga niet in het wilde weg dingen lezen bij anderen als je niet uitlegt waarom dat relevant is.
@Ruud: Het mag duidelijk zijn dat met jou aan het roer het werkelijk nooit vrede zal worden in het MO of waar dan ook. Het heeft weinig zin om al je kromme interpretaties van wat ik geschreven heb recht te zetten. Eén poging:
Ik probeer hardnekkig "goed" en "fout" te relateren aan de huidige doelen en strijdmethoden van de partijen. In plaats daarvan wens jij weer absolute, d.w.z. relatief ten opzichte van het door jou uitgezochte punt in de historie, goeden en verkeerden aan te wijzen.
Ik heb het ook altijd heel laf gevonden van het Japanse leger dat zij een kazerne hadden midden tussen de burgers van een stad. De VS had geen andere keus dan die bom droppen…
Sorry, dat ik wat chargeer maar sinds wanneer moeten strijders tegen een enorme overmacht met z’n allen op die paar open veldjes in Gaza gaan staan? Een effectievere zelfmoord bestaat er niet. Ik heb begrip voor het feit dat het gros van de mensen niets van militaire zaken af weet en maar de media na praat. Maar aan de andere kant: zo moeilijk is het toch niet om je een beeld te vormen van de militaire mogelijkheden die er voor de Palestijnen zijn?
Immoreel is een oordeel dat weinig objectief is. Als een talibaan strijder zichzelf te midden van anderen opblaast dan roepen wij dat dit een zeer laffe daad is. Als wij met apache helicopters en F16’s met geleide wapens een groepje voetvolk + omstanders platgooien dan vinden wij dat nooit laf. Dat is heldhaftig gedrag.
Kortom: kijk s.v.p. nog eens kritisch naar je tekst in deze blog. Volgens mij kan het beter.
@M$: Vroeger waren steden ook tamelijk dicht bevolkt. De soldaten stonden meestal op de stadsmuur of de bolwerken. De bewoners daar achter. Hoe dicht je ook bevolkt bent: dat is te regelen. Komt ook omdat die soldaten iets verdedigden. Hun vrouwen en kinderen bijvoorbeeld.
Als iets laf is is het nog niet immoreel. Als je bijvoorbeeld op de vlucht slaat is dat laf. Maar het is niet meer zo laf als je tegenover een grote overmacht vlucht. Of je overgeeft. De vraag of het gebruik van wapens en schilden die je relatief veilig houden ten opzichte van de tegenpartij laf is is al weer wat moeilijker te beantwoorden. Volgens mij is het geen sportwedstrijd waarin bepaalde hulpmiddelen niet zijn toegestaan terwille van een "level playingfield".
Als je burgers als schild gebruikt is dat fundamenteel anders. Het is niet alleen maar laf maar ook immoreel. Dat is inderdaad weinig objectief. Je kunt alleen vaststellen dat belangrijke normen die wij er op na houden willens en wetens overschreden worden. Zo iemand moet je met een rode kaart het veld uitsturen.
Ik heb het ook niet over aanval en verdedigen gehad. Maar nu je het zegt: niemand verplicht Hamas (is ongelijk aan "de Palestijnen") om raketten op Israël af te vuren. Als je burgers als doel en schild gebruikt omdat je niet sterk genoeg bent voor een echte strijd dan moet je niet zeuren lijkt me.
Voordat je verder gaat: mijn eerste gebod is dat gebeurtenissen in het verleden geen (of maar een zeer beperkt) recht geven op een toekomst. Of zoals Sloterdijk het formuleert: (wraakzuchtige lieden zijn zij die) ‘het verleden van de motieven beroven om voor het toekomstige te zorgen’
Maar ik geef toe: het kan altijd beter. Een bijdrage daartoe is welkom. Ik heb hem niet kunnen ontdekken.
@Victor, je hele blog vind ik goed, maar vooral 1 en 2 vond ik een verademing om te lezen. Je verwoordt er degelijk wat ikzelf vind. Een van de dingen die ik hier op het VK-weblog zoek is ’tekst’ die goed aansluit bij mijn gevoel. En soms is de tekst zo goed dat ik mijn belevingswereld ook nog eens een beetje in richting bijstel. Hier deed jij dat. Dank je. 🙂
@Victor,
Ik pas slechts datgene toe dat gangbaar is in andere conflicten en oorlogen dan die in Palestina.
Waarom zou je iets anders doen dan het gangbare? Daar moeten benoembare en goede redenen voor zijn.
Doe je best.
victor onrust / 18-01-2009 22:03
…Voordat je verder gaat: mijn eerste gebod is dat gebeurtenissen in het verleden geen (of maar een zeer beperkt) recht geven op een toekomst.
Reactie:
Waaruit je met hetzelfde gemak de conclusie kan trekken dat het 60 jaar bestaan van Israel geen enkel recht geeft voor het verdere bestaan ervan.
@PeterV: zeer vereerd.
Tja anoniem=waarnemer. Willens en wetens mijn stelling verdraaien? Hoe dom kan een mens zijn?
Maar om ieder misverstand uit de weg te ruimen: Het feit dat de staat Israël nu bestaat geeft recht op een toekomst. Hoe onterecht in de ogen van sommigen die totstandkoming 60 jaar geleden ook geweest mag zijn.
Ik weet verder niet wat je toepast dat gangbaar is. Als je bedoelt dat iedere oorlog gevoerd wordt met een beroep op een of ander onrecht uit het verleden: Dat is nu precies waar we van af moeten. Als we dat hier in Europa zouden toepassen dan zouden we allang een 3e en 4e wereldoorlog achter de rug hebben. Als we nog zouden bestaan tenminste.
Dit blog is vanuit argumentatief standpunt heel fout. Want het veronderstelt alles wat er bewezen dient te worden. Dat noemen ze een cirkelredenering.
Neem bijvoorbeeld de uitspraak "Maar het niet kunnen erkennen van de status-quo van een bepaalde historische overwinning leidt tot een oneindige keten van wraak en geweld." Je wilt slechts dat de Palestijnen een status-quo erkennen. Maar zou je de status-quo ook erkennen als het precies andersom was? Ja, oke. Ik heb vandaag een stuk gelezen van Gilad Atzmon, "From the River to the Sea"
http://www.gilad.co.uk/writings/from-the-river-to-the-sea-by-gilad-atzmon.html
Atzmon beweert het tegenovergestelde "I am here to advise Netanyahu and every Israeli who is willing to listen that this is not going to happen. As much as being flooded by refugee Palestinians is a deep Israeli nightmare, it is far from being a Palestinian fantasy. It is actually a reality waiting to happen. Israel has lost its opportunity to reconcile with its neighbours. It failed to settle its conflict with the indigenous people of the land. The fate of Israel will be determined by facts on the ground namely demography. In terms of reconciliation, Israel has past the no return Zone. Its fate is doomed. One Palestine from the river to the sea is not any more a matter of if but rather a question of when."
Nou, als we jouw argument zouden volgen zou je de status-quo, in de naam van de vrede, moeten accepteren, moet jij accepteren dat Israël is de facto Palestijns van de Jordaanoever tot de zee. Vette pech voor je argument.