Zoals voorspelbaar en voorspeld haalde GeenPeil geen kamerzetel. Sterker nog, het haalde zoveel minder dan 0,1% van de stemmen dat de uitslag 0,0% vermeldt. Wat kunnen we daarvan zeggen als we constateren dat ze 4000 leden hebben. Met een grote campagnebus het land door trokken. En de volledige steun kregen van een invloedrijk en goed gelezen kritisch medium als GeenStijl? Waar zowat iedere auteur de opdracht leek te hebben gekregen om bij veel onderwerpen even GeenPeil aan te prijzen? Met een permanente banner in de rechterkolom. Met ook nog wat media exposure elders?

De werkwijze van GeenStijl komt feitelijk neer op verraad aan je lezers, je achterban, die overwegend PVV stemt en dat in de comments liet weten ook. Dat Bart Nijman zich door zijn eerdere succes liet meeslepen is begrijpelijk. Dat de GeenStijl redactie als geheel daarin mee lijkt gegaan is een verkeerde vorm van solidariteit, die zowel GeenStijl zelf als de PVV schade heeft berokkend. Het is ook niet chique van Bart Nijman dat hij zich niet volledig heeft losgemaakt van GeenStijl, zoals lijstblokker Jan Dijkgraaf zich wel losmaakte van zijn journalistieke werkzaamheden. Je kunt niet serieus meer klagen over de banden tussen de MSM en de politiek als je zelf op deze manier te werk gaat.

De constatering dat ons politieke systeem niet goed werkt en vervangen moet worden door iets beters blijft natuurlijk recht overeind. Maar het idee dat dat zou kunnen door met een politieke partij aan de verkiezingen mee te doen is fout, zoals al sinds D66 bekend is. Bij verkiezingen zal de inhoud, de actuele politieke standpunten, altijd de boventoon voeren. Een partij met als hoofdpunt het hervormen van de democratie maakt weinig kans. Een partij die dat als enig punt heeft helemaal geen. En terecht. In het huidige stelsel is het het enige moment waarop kiezers zich over hun bestuur kunnen uitspreken. Dat laat je niet voorbij gaan door op een partij zonder standpunt te stemmen. Het hele idee om representatieve democratie te vervangen door een of andere vorm van directe democratie is slecht doordacht. Voor sommige zaken kan een referendum nuttig zijn. Als manier om permanent politiek mee te bedrijven is het een slecht idee.

Er is dus werk aan de winkel. Heel veel en moeilijk werk zelfs. Want niet alleen het politieke systeem is aan vervanging toe. Eigenlijke alle maatschappelijke systemen falen: het bestuur in al zijn geledingen — van gemeente tot EU, van uitvoering tot regelgeving — de economie, de media, de rechtspraak, de politie, het leger, de gezondheidszorg, het onderwijs. Ga er maar aan staan, je weet niet waar te beginnen. Het is eigenlijk ook een onmogelijke taak. Moeten we de zaak dan maar op zijn beloop laten. De boel laten instorten en hopen dat er iets beters gaat opbloeien? Dat instorten gaat wel een keer lukken, maar de kans dat er in de chaos die dan ontstaat iets beters tot stand komt is klein. Het zal een of andere vorm van dictatuur worden of anders een soort nieuwe middeleeuwen met plunderende bendes en krijgsheren, waarschijnlijk islamitische krijgsheren.

Sociaal Humanisme is een project waar ik met enkele anderen nu tien jaar aan werk en dat uitzicht biedt op serieuze verbetering. Net als alle projecten die “de wereld willen veranderen” is de kans op slagen bijzonder klein. De enige reden dat die kans misschien iets groter is dan nul is dat er een zorgvuldige analyse van het waarom van al dit falen aan ten grondslag ligt. En dat het niet al te utopisch en radicaal is. Het slechte zal de wereld niet verlaten en het goede niet per se zegevieren. Er komt geen heilstaat en er is geen verlossende revolutie.

Ik nodig de dames en heren van GeenPeil en alle andere lezers uit om hier op zijn minst kennis van te nemen. Betere vormen van democratie spelen er een belangrijke rol in.