Still uit Fonzy Fons – Onder de sloef

Toevallig kwam ik Paul van K. tegen op een zonnig terras in Spanje. Hij genoot van de girl-power in dit Zuid-Europese land. Hij is ook deskundig op het gebied van het machismo in Latijns-Amerika door zijn jarenlange werk daar. Ik ga hem daarover interviewen.

WD: Waarom wind je je zo op?
PvK: Ik lees net Monica Zalaquett. Zij stelt dat in Latijns-Amerika 9 van de 10 mannen omkomen door geweld, vermoord door andere mannen. Ik kan dat niet goed checken maar de kop van het artikel dat de mannen lijden aan de consequenties van het machismo deel ik volledig. Wat ze verder stelt is dat de mannelijke rol vaak voorkomt in de traditionele patriarchale familie, maar dat hoeft niet perse de rol van een man te zijn,  in veel gevallen speelt de vrouw de rol van patriarch. WD: Hoe vertaal jij dat?
PvK: Mijn voorbeeld is dat van de echtgenoot-pitbull die aan de lijn loopt van de echtgenote. De man is gemiddeld genomen fysiek sterker is dan de vrouw. Je kunt dan als vrouw naar een fitnesscentrum gaan om de spieren te versterken. Maar als de man dat vervolgens ook gaat doen ben je weer terug bij af. Dus veel vrouwen kiezen ervoor om die fysieke overmacht van haar echtgenoot te regisseren, zodat hij die niet tegen haar gebruikt, maar tegen andere pitbulls in de buitenwereld. Het levert haar een zeer praktische bescherming op. Dat is een heel intelligente strategie. Verder hoopt zij dat haar man inkomsten vergaart voor de hele familie en de opvoeding van haar kinderen.

WD: Niks mis mee
PvK: Helemaal eens, maar daar komt de factor tijd bij. Een vrouw verliest op den duur haar aantrekkelijkheid, en dan komt het voor dat haar pitbull zijn rol gaat spelen voor een jongere vrouw. De oudere vrouw ziet dit al van verre aankomen en heeft daarom een tweede strategie. Ze dreigt in de toekomst haar fysieke bescherming kwijt te raken en ook inkomsten voor de familie. Dit lost ze op door haar oudste zoon op te voeden als jonge pitbull die haar t.z.t. gaat beschermen als pa is vertrokken en die wellicht ook haar inkomen aanvult. Daarbij ontstaat er vaak een conflict met haar schoondochter, het liefje van haar oudste zoon. Zij is immers een stevige concurrent van haar, zij wenst ook de pitbullbescherming van haar zoon en het gebruik van zijn inkomsten. Dit leidt er toe dat schoonmoeder zelfs toestaat dat haar zoon zijn liefje slaat.

WD: je zegt daarmee dat schoonmoeder het machismo bevordert en zelfs het geweld van haar zoon richting zijn vrouw goedkeurt uit eigen belang.
PvK: Ja, maar er is meer en het is veel algemener. Die opvoeding begint al heel vroeg, ik geef een paar voorbeelden.

Mijn collega M. kwam bij mij thuis samen met haar dochter van vier. Dochter kwam mee, omdat M. nooit in haar eentje bij me langs mag komen, dochter is een chaperonne. Vervolgens doet dochter iets wat volgens mijn collega niet mocht en M. corrigeert haar met: doe dat niet want anders slaat Paul jou. De les is: de man slaat, eventueel in opdracht van de vrouw.
Dochter leert verder ook dat ze netjes moet zitten, met de benen bij elkaar. Jaren later, een andere dochter van zeven jaar testte ooit mijn mannelijk bezoek dat ze nooit eerder bij mij had gezien, op zijn reflexen, dus of ze zijn aandacht kon trekken. Dat kon ze en zij deed haar dijbenen weer flux bij elkaar alsof het een per-ongelukje was.

WD: Maar wat nu als je collega haar zoon had meegenomen als chaperonne?
PvK: Dan leert ook haar zoon dat mannen slaan, maar er is ook een hiërarchie dus ik sla hem en hij slaat een mindere, dat kan ook een jongetje zijn.

WD: En pa, waar is hij in het verhaal?
PvK: Die is er wel in dit geval, werkt hard voor de familie, heeft zijn vriendinnetjes, dat accepteert mijn collega. Ik mag niet aan zijn vrouw, mijn collega komen maar hij heeft al wel eens een van zijn vriendinnetjes aan mij aangeboden. Echt katholiek, zoals Frank Koerselman in zijn boek Wie wij zijn heeft uiteengezet.

WD: Je vertelt over een specifiek geval, maar….
PvK: Dat is weer die pure blindheid. Daar kan ik me enorm boos over maken en daarom ben ik zo blij met de woorden van Monica Zalayuett. Eerst nog een ander voorbeeld, twintig jaar later. Ik woon alleen en mijn buurkinderen van zeven (v) en vijf (m) komen dagelijks langs. Ze zijn leergierig en sociaal en we vermaken ons met spelletjes. Op een zekere dag tref ik (v) huilend aan. (M) is al naar huis vertrokken, en omdat hij ook de rol heeft van chaperonne dwingt hij (v) ook te vertrekken en zij is boos over dit machtsmisbruik. Ik vertel haar dat ze terecht boos is maar dat ik daar niks aan kan doen.

Weer zes jaar later. De moeder van (m) (inmiddels elf jaar oud), werkt bij mij voor wekelijkse klussen en (m) speelt ook chaperonne voor zijn moeder. Niet dat dat nodig is, maar dat kan ik niet goed uitleggen aan zijn moeder. (M) gedraagt zich tegenover mij alsof ik zijn moeder al heb aangerand. Dat stoort me mateloos. Ik bel zijn vader op en vertel dat (m) morgen best mee kan komen met zijn moeder, maar dat hij een stoeltje krijgt daar waar zijn moeder werkt, en verder niets, ook niet zijn favoriete tv-serie. En dat ik niet accepteer dat hij mij commandeert. Dit zet de zaak op scherp. De andere dag komt moeder met (m). Ik leg de zaak uit aan hen beiden zonder te praten over de rol als chaperonne van (m). Wel over het gedrag van (m) tegenover mij, en dat ik dat niet pik. (M) begrijpt mijn klacht meteen en neemt gelijk al een andere houding aan.

WD: Is het nog goed gekomen?
PvK: Ja, er ging een tijdje overheen, maar de zaken zijn weer op orde, dat wil zeggen dat het duidelijk is dat ik het ook niet pik van moeder dat ze haar zoonlief in mijn huis als prins behandelt als haar toekomstige pitbull. Ook pa was not amused dat ik zijn zoon in mijn huis terecht wees, terwijl hij slechts zijn taken uitvoerde als chaperonne van zijn vrouw. Ik vertelde dit in Nederland aan kennissen die allebei Nederlandse les geven aan kinderen van Syrische asielzoekers: Ahaa, dat prinsjesverhaal kom ik dagelijks tegen op mijn werk! riepen ze uit. Zoonlief mag alles, grof ten koste van de zusjes en wordt nog aangespoord ook, ook en vooral door de moeder.

WD: Terug naar Monica Zalaquett, ze lijkt me moedig, wat vertelde ze nog meer
PvK: Dat is ze zeker, intelligent en moedig. Ik beperk me tot haar slotzin: Tenemos un mundo hipermachista donde el machismo ahora no solo lo representa los hombros, sino las mujeres Ik vertaal dat met: We hebben een hypermacho wereld (ze doelt op Latijns-Amerika) waarin niet alleen mannen het machismo verspreiden maar ook vrouwen.

WD: Ik hoorde dat Maaike, je dochter, aan het mountainbiken is om de girl-power in Latijns-Amerika te versterken. Is er iets misgegaan met haar opvoeding?
PvK : Als ik een volgorde moet maken van de girl-power in Nederland, Latijns-Amerika en Spanje, dan staat Spanje 1, Latijns-America 2 en Nederland op 3. Er is dus geen enkele reden om vanuit Nederland de girlpower in Latijns-America te versterken, ook al niet omdat het averechts werkt, mijn dochter vergroot juist de kans op geweld  tegen vrouwen in Latijns-America. Dat nu legt Monica Zalayuett heel goed uit, maar mijn dochter heeft dat nog niet willen lezen. Ze fietst voor een of andere zogenaamde ontwikkelingsclub. Ik heb geprobeerd de maffia in het wereldje van de ontwikkelingssamenwerking er uit te werken maar dat is me niet gelukt. Ik had een vrouwelijke collega. Zij was tamelijk lelijk en had een lokaal vriendje. Ook had ze personeel in dienst, waaronder een vrouw met een dochter van vijftien en die wordt zwanger gemaakt door die vriend. Je zou kunnen zeggen dat haar vriend misbruik heeft gemaakt van de vijftienjarige op basis van de machtsverhouding tussen mijn collega en de moeder van het vijftienjarige slachtoffer. En natuurlijk heeft ze haar vriend niet aangegeven, dat zou haar eigen carrière immers kunnen schaden. Ze is nu hoog in het ontwikkelingswereldje op het gebied van gender en girl-power in Latijns-Amerika. Ze is ook wel ervaringsdeskundig natuurlijk,

Clubs waarvoor mijn dochter nu op de mountainbike zit hebben heel veel van dit type opportunisten in dienst, opportunisten die hun westerse bekrompen egoïstische feminisme projecteren op de vrouwen in Latijns-Amerika, ten eigen bate. Maar er zijn uitzonderingen en er is hoop, hulde aan Monica Zalaquett!