Het is net alsof “vrijhandel” een algemeen menselijke waarde is die “dus” verdedigd moet worden.

In Dit is de agenda van Donald Trump (Michael Persson, Volkskrant 2 maart 2016) valt te lezen dat Trump een Keynesiaanse agenda heeft, en bovendien (of is dat ook Keynesiaans?) importheffingen wil. Dit naast zijn isolationistische voorstellen, grenzen dicht, sterk militair apparaat dat alleen voor US belangen wordt ingezet. Hij past zo, misschien niet helemaal naadloos, in het gezelschap van PVV, FN, AfD, UKIP en vergelijkbare partijen in andere landen die door de MSM meestal liefkozend met “ultra-rechts” maar in ieder geval als “populistisch” worden aangeduid.

In dat zelfde artikel staat te lezen dat “Trump de eerste conservatieve Amerikaanse politicus is die de onvrede over de ongebreidelde (internationale) marktwerking politiek zo goed weet te vertalen, tot grote schrik van de bedrijven die de Republikeinen financieel steunen.” Ja, dat grote bedrijfsleven, de multinationals, de grootbanken en de rooffondsen, die worden nooit als oorzaak van onze problemen genoemd door al deze politici. Tegen banken en rooffondsen wordt nog wel eens wat gesputterd, maar ik lees alleen in marxistische uithoeken dat het gewenste wereldwijde vrije verkeer van kapitaal, goederen en arbeid uiteindelijk de agenda is van die multinationals en de daaraan gelieerde financiële sector. Binnen de mainstream politiek en media wordt daar niet over gesproken en bij de populisten ook niet. Het is net alsof “vrijhandel” een algemeen menselijke waarde is die “zomaar” verdedigd moet worden.

De multinationals, de kern van het huidige kapitalistische stelsel, laten zich niets gelegen liggen aan de problemen van individuele landen, zij zoeken de winst waar ze denken dat die te halen is en willen alle obstakels uit de weg ruimen, ongeacht de gevolgen voor de lokale bevolking. De macht van die groep is zo groot dat individuele natiestaten daar geen verweer tegen hebben. Dat maakt de nationalistische agenda’s van de populisten ook kansloos. Zelfs een sterke Europese Federatie (dus niet de EU) zou het moeilijk hebben om daar iets aan te doen. Waarschijnlijk kan de VS, nog steeds het machtigste land ter wereld met de grootste economie, dat nog net wel. Het probleem moet dan wel benoemd worden. Dat maakt het mogelijk om de multinationals te laten meewerken aan een oplossing, of, indien zij dat niet willen, dat klip en klaar duidelijk te maken. Niet-benoemen schept een gevaarlijke toestand waarin ongerichte woede alle kanten op kan gaan; misschien dit kapitalisme in de rook van anarchie doen opgaan. Dat lijkt me geen winst. Waar is de opnieuw verbeterde Marx als je hem nodig hebt?

Het is niet zo vreemd dat Trump, een vermogend man, daar geen oog voor heeft. In tegenstelling tot wat men misschien zou denken is hij namelijk geen kapitalist. Onroerengoedboeren, en dat is hij, zijn geen kapitalisten. Zij romen slechts de winst van het productieve kapitaal af door het bezit van de grond en de gebouwen die daar op staan. Het is duidelijk dat Trump zijn agenda een ernstige bedreiging voor de multinationals is. Ik vrees dat op alle mogelijke manieren, inclusief moord, getracht zal worden hem, of Sanders, of wie dan ook met deze agenda, tegen te houden. Mocht zo iemand onverhoopt toch aan de “macht” komen dan zullen senaat en congres er wel voor zorgen dat hij niet te veel “schade” aan kan richten.