Illustratie van @van9t5

Of: de onschatbare waarde van een goed geheugen

Na Ontspoorde Ratio is het denken over de verschillen tussen de manlijke en vrouwelijke persoonlijkheid doorgegaan. Dat heeft tot “nieuwe” inzichten geleid.

Om te beginnen moet er nog een keer de nadruk op worden gelegd dat er gevallen zijn waarbij een biologische man een vrouwelijke persoonlijkheid ontwikkelt en een biologische vrouw een mannelijke.

Bijna alle persoonlijkheden hebben vrouwelijke en mannelijke kanten, maar in veruit de meeste gevallen is duidelijk dat de kant die overeenstemt met het biologische geslacht de overhand heeft. Welke combinatie van genetische aanleg en opvoeding tot een afwijkende toestand leidt, is hier niet aan de orde.

Inderdaad is gender een sociaal construct, maar daarom nog niet los van biologische gegevenheden te beschouwen en al helemaal geen zaak van individuele vrije keuze. Het is vreemd te ervaren dat terwijl het “genezen” van homoseksualiteit al zeer lang een taboe is, er juist in die kringen buitengewoon makkelijk gedacht wordt over het veranderen van gender.

In Ontspoorde Ratio wordt duidelijk dat de rollen die men in het maatschappelijk verkeer kan vervullen niet los gezien kunnen worden van vrouw- of man-zijn. De rollen die een rationele opstelling vereisen vallen op die grond toe aan personen met voldoende mannelijke eigenschappen. Meestal biologische mannen. Rollen die een empathische instelling vereisen vallen toe aan personen met vrouwelijke eigenschappen. Meestal biologische vrouwen.

Dit in tegenstelling tot de wensen van het postmoderne feminisme. Als een biologische vrouw over voldoende mannelijke eigenschappen beschikt kan zij een mannenrol vervullen. Inderdaad,  het is mogelijk om tijdens de opvoeding die mogelijkheid te bevorderen of juist te onderdrukken, maar in aanleg moet die mogelijkheid dan wel aanwezig zijn. Een claim zuiver op biologische gronden is onterecht en feitelijk een vorm van racisme of op zijn minst discriminatie.

Er is een toegenomen druk op vrouwen om mannenrollen te vervullen. Dat leidt tot een zakelijker en individualistischer opstelling van de vrouw in het sociale verkeer tussen de geslachten. Maar zij wordt zelden meer geschikt om zo’n rol werkelijk te vervullen. Integendeel. Ik herhaal nog een keer een citaat uit Houellebecq’s De wereld van markt en strijd (1994, p 109) dat ik eerder gebruikte in Onvermijdelijk Doden en De opgepompte waarde van het individu:

Veronique ‘liep in analyse’, zoals dat heet; tegenwoordig spijt het me dat ik haar heb ontmoet. Meer in het algemeen valt er niet veel te beginnen met vrouwen die in analyse lopen. Een vrouw die in handen van de psychoanalyticus gevallen, wordt totaal en voorgoed onbruikbaar, dat heb ik al dikwijls geconstateerd. Dat fenomeen moet niet als een neveneffect van de psychoanalyse worden beschouwd maar wel degelijk als het hoofddoel ervan. Onder het mom van een reconstructie van het ik brengen de psychoanalytici in werkelijkheid een schandelijke destructie van het menselijk wezen teweeg. Onschuld, edelmoedigheid, zuiverheid… tussen hun ruwe handen wordt het allemaal razendsnel verbrijzeld. Die dik betaalde, zelfingenomen, stompzinnige psychoanalytici vernietigen bij hun zogenaamde patiëntes voorgoed elk vermogen tot liefde, zowel geestelijk als lichamelijk; ze gedragen zich in feite als ware vijanden van de mensheid. De psychoanalyse is een bikkelharde school voor egoïsme, die zich met het grootst mogelijke cynisme op brave, een beetje stuurloze meisjes werpt om ze te veranderen in weerzinwekkende, onvoorstelbaar egocentrische sletten, die alleen nog maar een volstrekt gerechtvaardigde walging kunnen opwekken. Je moet onder geen beding vertrouwen schenken aan een vrouw die door de psychoanalyticus onder handen is genomen. Bekrompenheid, egoïsme, arrogante domheid, totaal gebrek aan moreel besef, chronisch onvermogen tot liefde: ziedaar het uitputtende portret van een ‘geanalyseerde’ vrouw.

Dit citaat stamt uit 1994 en was vooral van toepassing op de hogere klassen in Frankrijk, waar psychoanalyse lang een belangrijke rol speelde. De ontwikkelingen van de laatste dertig jaar hebben dit verder onder de Westerse bevolking verbreid. Niet met psychoanalyse, maar met politieke propaganda en wetgeving.

Ratio en Geheugen

In Ontspoorde Ratio is beschreven dat mannen meer op basis van ratio functioneren en vrouwen meer op basis van empathie. Daarbij werd ook duidelijk dat rationeel gedrag mogelijk gemaakt wordt door het waarnemen van de omgeving en het beoordelen daarvan op gevaar en nut. In de eerste plaats de fysieke omgeving.

Als het sociale bestaan steeds grotere groepen mensen betreft, verschuift dit naar waarneming van het gedrag van menselijke actoren en vervolgens naar waarneming van het gedrag van collectieven en instituties.

Voor het interpreteren van waarnemingen is een geheugen vereist, waarin eerdere ervaringen worden opgeslagen zodat daarvan geleerd kan worden door vergelijking met de actueel waargenomen situatie. Daarmee vormen zich ketens van waarnemingen op verschillende tijden: een geschiedenis. Voor iedere vorm van rationaliteit – ook van ontspoorde rationaliteit – is een goed geheugen een absolute noodzaak.

Een geheugen werkt niet absoluut en neutraal, zoals een videocamera of een geluidsopname. Het geheugen maakt permanent selecties van wat wel en niet onthouden wordt. Die selecties vinden op hun beurt weer plaats door nieuw binnengekomen ervaringen te vergelijken met reeds onthouden ervaringen en door een relatie te leggen met het belang van het eigen voortbestaan en dat van de groep. Had de eerdere ervaring een gering of geen belang in het bepalen van de reactie dan zal een vergelijkbare waarneming niet onthouden worden en de eerdere ervaring een nog lagere rang krijgen, tot zij uiteindelijk vergeten wordt. Er is sprake van een leerproces.

In iedere vorm van leven vinden leerprocessen plaats. Bij de mens wordt door opvoeding een talig bewustzijn ontwikkeld dat een onvergelijkbaar veel krachtiger leerproces mogelijk maakt. Dat leerproces is, zoals de taal zelf, sociaal van aard.

En het geheugen is dat ook!

Taal verbindt de mensen in een gemeenschap die ver in tijd en ruimte uiteen kan liggen. Naarmate de communicatiemiddelen beter worden dijt die tijd en ruimte verder uit, zodat die nu de hele aarde en directe omgeving daarvan omvat en ketens van handelingen kunnen worden gemaakt die zich over meerdere, soms tientallen of zelfs honderden jaren uitstrekken. Denk bijvoorbeeld aan de bouw van een kathedraal. De individuen – hun individuele bewustzijnen – zijn daarvoor op elkaar aangewezen. Om te beginnen moeten ze een gemeenschappelijke taal leren.

Besturen

Bij biologische mannen is het geheugen door biologisch-maatschappelijke selectie beter ontwikkeld vanuit de oorspronkelijke biologische taakverdeling tussen mannen en vrouwen. Een empathische reactie – het voeden van een huilende baby – is directer op een reflex gebaseerd en vergt minder geheugen. Dit maakt mannen beter geschikt om te functioneren in situaties waarin rationeel gedrag noodzakelijk is. Dat geldt zeker voor bestuursfuncties. Er is geen sprake van een glazen plafond, maar van een biologisch plafond.

• Zonder een goed geheugen is het besturen van een georganiseerde mensenmaatschappij onmogelijk.

Naarmate de mensenmaatschappij zich uitbreidt en verder vertakt, worden de eisen aan het geheugen hoger. Dit wordt om te beginnen opgevangen door het geheugen beter te trainen door onderwijs.

Daarnaast kan het geheugen voor een deel extern worden in de vorm van boeken en tegenwoordig elektronische dataverwerking. Daar zijn echter beperkingen aan. Het geheugen dient getraind te worden zodat het de externe informatie kan vinden en het dient getraind te worden die informatie vervolgens in het geheugen over te brengen en daar ook op haar nut te verwerken of te verwerpen. Door te lezen. Een bekeken filmpje is moeilijk op een bruikbare wijze in het geheugen op te slaan.

Uiteindelijk zal de informatie die voor een bepaalde taak noodzakelijk is op enig moment grotendeels in het eigen (werk)geheugen aanwezig moeten zijn.

De taak van de bestuurder is het nemen van besluiten. De actuele informatie op grond waarvan die besluiten genomen moeten worden zal altijd onvolledig zijn; grotere en kleinere tekortkomingen vertonen. Zoals ook in de primitieve omstandigheid van de jacht is het tijdvenster waarbinnen besloten moet worden beperkt. Dat betekent dat een bestuurder op grond van eerdere ervaringen, die niet bewust in de overwegingen hebben meegespeeld, tot een besluit zal moeten komen: een wilsbesluit.

Hiervoor is betoogd dat mannen betere verwerkers van informatie zijn. Zij zijn daarom gemiddeld beter tot goede besluiten in staat.

Vandaar de titel “Kan de vrouw wel willen?”.

Hier moet helaas worden aangetekend dat die mannelijke bekwaamheid door de invloed van het postmoderne feminisme op het onderwijs onder zware druk staat.

Organisaties worden steeds slechter bestuurd. Besluiten worden steeds meer op empathische gronden genomen. Geheugentraining en ratio raken steeds meer op de achtergrond.

AI: Computer says no

De ontwikkeling waarbij niet alleen informatie, maar ook interpretatie en besluitvorming in de vorm van Artificiële Intelligentie buiten de mens wordt geplaatst ondermijnt de kwaliteit van het menselijk bewustzijn en daarmee van het menselijk bestaan zelf.

Dat bestaan degenereert steeds meer tot passieve consumptie van wat de geautomatiseerde wereld aanbiedt. Of misschien beter: door de strot duwt.

Zoals al eerder opgemerkt is interpretatie nooit neutraal maar wordt gekleurd door eerdere ervaring en het belang van het eigen bestaan. Dit geldt met name ook voor de ontwikkeling van AI die ontwikkeld en getraind – onderwezen – wordt vanuit het perspectief van de makers: het internationale kapitalistische grootbedrijf.

Deze vorm van AI is niet waardevrij en ondermijnt de democratie. Het leidt tot een totalitair bestuur waarin AI permanent “weet wat goed voor u is” en “wat waar en onwaar is” zonder dat daar discussie over mogelijk is.

Er is een hybride vorm van AI denkbaar waarbij discussie wel mogelijk is door daar alle mogelijke standpunten in te betrekken.

Daarvan is nu zeker geen sprake. Deze vorm van AI moet verboden worden.