Site pictogram Wat te DOEN

We zijn allemaal vazalstaten!

Na de reactie van @VictorOnrust op @wierdduk begon een heuse discussie die voor Twitter-begrippen niet eens uit de hand liep. Ook dan blijft Twitter een medium waar een echte discussie niet te voeren is. Als men dat al zou willen, want de meeste mensen blijven liever op hun morele hoogpaard zitten dan zich in de zompige realiteit van het wereldwijde machts-“spel” te verdiepen.

In dat machtsspel is een streven nooit “legitiem”. Oorlogsrecht en (VN) verdragen zijn een diplomatiek-juridische wapenstilstand waarmee gebroken kan worden. Degene die het evenwicht waarop verdragen en afspraken gebaseerd zijn probeert in zijn voordeel te doorbreken is de agressor. Of dat tot succes leidt en wat de kosten daarvan zijn is niet van belang. De wil en het verhaal van de overwinnaar is wet.

We mochten hopen dat na WOII het machtsevenwicht door alle partijen min of meer blijvend geaccepteerd zou worden. De historische werkelijkheid is anders. Het is duidelijk vast te stellen dat de VS zich – over de gehele periode bezien – het meest heeft bemoeid om haar invloedssfeer uit te breiden of in stand te houden. Het is – nog net – het machtigste land en werd wel de politieagent van de Wereld genoemd. De verhoudingen van defensie-uitgaven spreken boekdelen. En macht komt nog steeds uit de loop van een geweer zoals Mao zo treffend wist uit te drukken. Als alleen economische macht voldoende zou zijn zou het defensiebudget van de VS niet zo draconisch hoog hoeven te zijn.

Dit betekent dat alleen grootmachten met een serieus leger enige autonomie hebben. Alle andere staten behoren, of ze dat nu leuk vinden of niet, tot een blok en zijn vazalstaten. Door handig spel en met een goede uitgangspositie naar alle partijen kunnen sommige staten min of meer neutraal in het midden blijven hangen, zoals Nederland rond de Eerste Wereldoorlog, maar dat vergt grote stuurmanskunst, en er zijn genoeg momenten waarop zelfs dat niet genoeg is. Vanuit dat gezichtspunt tellen alleen de VS, China en Rusland mee. Als Europa gezamenlijk een serieus leger op de been zou brengen zou dat ook meetellen, maar dat zit er voorlopig en misschien wel nooit meer in.

Kortom, veruit de meeste staten verkeren in een situatie dat ze deel uitmaken van een bondgenootschap of invloedssfeer en er is en blijft strijd om staten van invloedssfeer te doen veranderen. In dit Wereldsysteem zijn ook de grootmachten niet meer autonoom. Het internationale grootkapitaal eist overal ondernemingsvrijheid en is daarmee een drijvende kracht achter de strijd om invloed. Uiteindelijk gaat het om hegemonie. Daartegenover staat de multipolaire wereld waar een machtsevenwicht door de grootmachten erkend wordt als de meest wenselijke situatie.

De ideologie waarmee het streven naar hegemonie door het Westen – feitelijk de VS – verkocht wordt zijn mensenrechten en democratie. Een vrije vertaling van “vrijheid – gelijkheid en broederschap” van de Franse revolutie. Ongeacht of deze waarden gewenst en realiseerbaar zijn moet het inmiddels duidelijk zijn dat ze in het Westen in ieder geval niet afdoende gerealiseerd zijn, en het is de vraag of ze dat ooit waren. Er zijn geen vorsten meer zoals Machiavelli die voor ogen had. Die het belang van het vaderland – dat wil zeggen de verzameling burgers die dat vaderland vormen – als uitgangspunt nemen. Onder de dominante “greed is good” ideologie van het kapitaal zijn vrijwel alle elites in de eerste plaats bezig met zelfpromotie en zelfverrijking. De Chinese elite misschien nog wel het minst. Vandaar dat gesteld mag worden dat die elites allemaal corrupt zijn. En dus schurken. De Westerse manier van graaien is min of meer legitiem gemaakt, vandaar dat het hier geen corruptie heet en de captains of industry hier helden zijn.

Iedereen die onverkort het “recht op autonomie” van Ukraine verdedigt snapt niet hoe de wereld in elkaar zit. Ons eigen belang, dat van Europa en Nederland moet de doorslag geven en elke dag dat de oorlog daar voortduurt versterkt de vazalstatus van Europa onder de knoet van de VS. En dat is bepaald niet in ons belang. Zo langzamerhand lijkt vazal van China bijna een wenkend perspectief. Maar liever een enigszins zelfstandig Europa. Waar misschien Rusland deel van uit zou kunnen maken.

Humanitaire overwegingen zijn in ieder conflict een slechte raadgever. Al was het alleen maar omdat de informatie daarover aan enorme manipulaties bloot staat. Het is zelfs de vraag of enige waarheid ooit aan het licht komt. Als we beseffen hoe nu de historie voortdurend verdraaid wordt om het publiek te manipuleren moeten we het ergste vrezen.

Mobiele versie afsluiten