Democratie gaat over regeren: het nemen van besluiten, het uitvaardigen en handhaven van wetten waarmee de maatschappij functioneert. Het gaat over de inhoud: met welke ideeën, normen en waarden worden maatregelen genomen. In een serieuze democratie gaan de verkiezingen daarover, en pas in de tweede plaats over de mensen die die ideeën verdedigen en proberen tot realiteit te maken. De enige eis die aan die mensen gesteld zou moeten worden is of ze hun ideeën kunnen verdedigen en uitvoeren.
Dit uitgangspunt staat al zeer lang op gespannen voet met de werkelijke gang van zaken in onze democratie. Naarmate de maatschappij groter en complexer wordt, wordt het voor de gemiddelde kiezer steeds moeilijker om zich een oordeel te vormen over de mogelijkheden en wenselijkheden. Het resultaat is dat die kiezer vooral gaat voor het eigen belang. Zaken die daar verder van afstaan kunnen niet in de overweging meegenomen worden. Politieke leiders zouden collectief moeten weigeren om daarin mee te gaan. Hun verhalen zouden duidelijk moeten maken dat het in de eerste plaats gaat om het collectief als geheel, in plaats van allerlei korte termijn beloften te doen aan specifieke groepen kiezers. Nog minder democratisch is cliëntelisme: het beloven van een persoonlijke beloning, soms in de vorm van een baantje, in ruil voor steun. Het eindpunt is dat verkiezingen nog slechts gaan om personen. De leuke mooie mensen die goed gebekt zijn komen aan de macht. Of de mensen die toevallig veel baantjes te vergeven hebben, de zittende politici, blijven aan de macht.
De media werken minstens even hard mee aan deze ondergang van de democratie. Naarmate de massabijeenkomst en het gesproken en geschreven woord in belang afnemen en de beeldcultuur in belang toeneemt wordt hun rol belangrijker. Maar in plaats van dit probleem aan te pakken zijn de media een belangrijke oorzaak en helper bij het omhoogsteken van de persoon ten koste van het idee. De grote stimulator van deze ontwikkeling is de reclame, waar het individu permanent verheerlijkt wordt als passieve consument van hapklare brokken. Ook de nieuwe media, zoals Facebook en Youtube doen daar volop aan mee. Twitter is hierop een uitzondering. Daar gaat het dan ook slecht mee en men voelt zich genoodzaakt steeds meer op de anderen te gaan lijken. NEE! Politiek is niet “leuk”. En dat moet zo weer worden.
Jesse Klaver, de nieuwste (mal)loot aan de stam van het hipster-dom heeft dus een beeldvoerder. In datzelfde artikel staan schokkende zaken over de rol die Facebook heeft in de campagnes van politici. Individuele personen krijgen op hun voorkeur passende beloften toegestopt en worden misschien ook op passende toon met een passend pak en kapsel toegesproken. Als dit doorgaat wordt het de ondergang van het publieke debat en daarmee van de democratie. Iedere politicus die daar gebruik van maakt moet van de lijst geschrapt. Misschien kunnen we nog een proces aanspannen wegens grove misleiding voor het te laat is.
Een boodschap aan @thierrybaudet : je ideeën over democratie zoals de gekozen burgemeester of referenda gaan niet helpen. Uiteindelijk is democratie een lege doos. Het gaat om de inhoud. Sommige mechanismen zouden kunnen bevorderen dat het daar ook over gaat. Een referendum niet omdat daarmee de band tussen inhoud en uitvoerder wordt doorgeknipt.
