Door de afgang van Oranje op het EK (tekst uit 2012) is er aandacht voor het Opgeblazen Ego. En wat dat betekent voor de samenhang van de ploeg. Het is een ziekelijk verschijnsel dat bepaald niet beperkt blijft tot het nationale elftal. Dat is maar het topje van de ijsberg. Voor zover de westerse cultuur ten prooi is gevallen aan de barbarij van het ultra-liberalisme is het de norm om zo’n ego te hebben. Daarzonder ben je nergens. En vooral: ben je niemand. Het recept is simpel. Alle succes is jouw persoonlijke verdienste. De succeslozen zijn faalhanzen en sukkels. Echt grote geesten geven er blijk van dat ze het talent dienen dat ze toevallig gekregen hebben en prijzen het geluk dat dat talent ontwikkeld en gekend wordt. Die houding wordt steeds uitzonderlijker.
Ook veel doorsnee burgers hebben last van zo’n ego. Bij hen neemt het de vorm aan van eigen wijsheid. Je laat je door niemand meer wat zeggen. Jouw waarheid is jouw eigendom en verdienste en daar hebben anderen met hun vingers van af te blijven. Het gevolg: communicatie wordt onmogelijk en samenwerking steeds moeilijker. Iets basaals als paarvorming wordt er door ondermijnd: er is geen ruimte meer voor omgang met een ander die niet precies in jouw wereldbeeld past. Verdergaande samenwerking, noodzakelijk om meer ingewikkelde doelen te bereiken wordt nog veel moeilijker, zoals de staat van ontbinding waarin politiek, vakbeweging en andere instituties zich bevinden illustreert. Je lijkt alles te kunnen kopen, zonder last of ruggespraak met de producent. Uiteindelijk ondermijnt het marktdenken alle andere vormen van communicatie en komt iedereen in een onpersoonlijk isolement. Zo wordt het ego in zijn consumptieve almacht opgepompt.
Je zou kunnen denken: “Och dat is ook een wereld”. Maar de ongebreidelde overname van alle levensbereiken door het markt-“denken” berooft ons van onze politieke wil. Van de mogelijkheid om samen iets te ondernemen als het de verkeerde kant uitgaat. Alle goedbedoelde pogingen van de laatste tijd laten steeds het zelfde beeld zien. Of het valt als los zand uit elkaar, of het wordt een one-issue beweging die alle andere problemen aan één zaak ondergeschikt maakt. En daarin kan doordraven tot moord en doodslag. In het uiterste geval is er sprake van de éénling die met zijn ééndimensionale waarheid ontspoort: Breivik.
Als de wilde marktkrachten die de wereld in hun greep hebben bijgestuurd moeten worden zullen we weer moeten leren samen te werken en te communiceren. Het goede willen is niet voldoende. We moeten onze ego’s weer hanteerbaar maken zodat ze open staan voor waarheidsvinding en voor (niet‑vrij‑)blijvende samenwerking met anderen.
Om een begin te maken richt ik als vrije jongen een bedrijfje op:
Egopletterij Onrust & Co
|
