Een tekst voor Dominee Gremdaat
“Sta op en wandel.” Kent u die uitdrukking dames en heren?.
Ik moest aan die uitdrukking denken toen ik laatst een paar vrijdenkers tegenkwam die heftig in debat waren over de plicht om gelovigen te beledigen. Nou vraag ik u: de plicht om te beledigen! Wat moet ik me daarbij voorstellen? Want wat probeert Jezus ons te vertellen als hij zegt “Sta op en wandel”? Jezus bedoelt daarmee dat u de kruk van het geloof wég moet gooien. En dat u die kruk weg kunt gooien doordat uw geest verlicht wordt door de rede. U hebt de stok van het geloof niet meer nodig zegt Hij, om u door het leven te begeven..
Maar Jezus zegt nog meer als hij zegt: “Sta op en wandel”. Hij zegt dat je dat zelf moet doen. Het heeft geen zin als iemand anders die stok onder de gelovige uit slaat, want dan zal hij alleen maar vallen en gauw weer op zoek gaan naar een nieuwe stok. Nee, de gelovige moet zelf tot het inzicht komen dat hij op eigen benen kan staan. Dat hij die stok niet meer nodig heeft. Soms kan je de gelovige daarbij helpen door over zijn geloof te spreken. Maar meestal helpt dat niet. Want als de gelovige daar de dialoog over aangaat dan heeft hij eigenlijk de rede al als Hoogste erkend.
“Sta op en wandel” Dat wil ook zeggen dat u uit moet kijken voor elke leunstok. Hij waarschuwt ons, dat ook de verlichte rede zelf een leunstok kan worden waarmee mensen zich door het leven gaan slepen. Daar moest ik dus aan denken toen ik die ene tegen de ander hoorde zeggen: “Je bent verplicht om te beledigen, want anders laat je je de mond snoeren.” Op zo’n moment wordt de rede een leunstok. Want je moet die rede niet alleen gebruiken om de waarheid te vinden. Dat God niet bestaat en zo. Je moet die rede ook gebruiken om de waarheid te vinden over andere mensen. En over de beste manier om, als je die waarheid weet, met ze om te gaan. Ze zijn misschien onwetend, maar was je dat zelf niet ook ooit? Dat is nog geen reden om ze te beledigen. Het is niet de methode, om de boodschap van de rede te verkondigen, door hun geloof als achterlijk voor te stellen. Ook al is dat waar.
“Sta op en wandel” en gebruik uw verlichte rede ook om na te denken hoe je het beste met mensen omgaat. Zelfs met andere verlichte mensen. Dat is wat ik vandaag wil zeggen. En verder wens ik u een aangenaam avondmaal. Met spekjes en zo.
geschreven 2-08-2010
