Begint het met de Holocaustontkenning, of misschien nog eerder met de “Protocollen van de wijzen van Zion”? Ach nee, het is al een oud recept: de verspreiding van leugens voor politieke of andere doeleinden. Toch zijn er veel mensen die menen dat onder het motto van de vrijheid van meningsuiting de Holocaustontkenning moet kunnen.
Het is daarom de hoogste tijd om dit soort uitspraken op te nemen in de categorie laster: Het verspreiden van onwaarheden om daarmee anderen in een kwaad daglicht te stellen. En zo de zaak los te maken van de vrijheid van meningsuiting en daarmee ook de noodzaak om er aparte wetgeving voor te moeten maken.
Ik ben geen jurist maar krijg de indruk dat op dit moment “laster” in de eerste plaats gericht moet zijn tegen een natuurlijk persoon. Dat zal expliciet uitgebreid moeten worden tot een groep, instelling of (publieke) functie. Ook staten en internationale lichamen zouden er onder moeten vallen. Tevens dient de strafmaat aangepast te worden aan de schaal waarop gelasterd wordt. En dient het voor zover nodig in een internationaal rechtsverdrag opgenomen te worden. Misschien is het nodig een aparte categorie in te voeren: “publieke laster”.
Overigens is de Engelstalige Wikipedia hier heel duidelijk over:
Defamation—also called calumny, vilification, slander (for transitory statements), and libel (for written, broadcast, or otherwise published words)—is the communication of a statement that makes a claim, expressly stated or implied to be factual, that may give an individual, business, product, group, government, or nation a negative image. It is usually, but not always,[1] a requirement that this claim be false and that the publication is communicated to someone other than the person defamed (the claimant).
Volgens de NL wikipedia volstaat ons (Belgisch) strafrecht met: “aanranding van de eer of de goede naam van personen”
De Holocaustontkenning wordt vaak in verband gebracht met de vraag, of publicatie van “Mein Kampf” of ander historisch lasterlijk materiaal verboden moet worden. Dat hangt er van af. Als iemand pogingen doet om oud lasterlijk materiaal opnieuw als zijnde de waarheid in omloop te brengen, bijvoorbeeld doordat het op een nazistische website wordt aangeprezen als “de waarheid” dan dient dat als laster vervolgd te worden. Het materiaal zelf hoeft niet verboden te worden. Voor sommige vormen van distributie zou men de eis kunnen stellen dat elke lasterlijke passage voorzien moet worden van een voorafgaande aantekening dat de passage lasterlijk en onwaar is. En bij het begin van het materiaal te vermelden dat voor alle passages die aldus gemerkt zijn propagandistische verspreiding als lasterlijk zal worden aangemerkt.
Publieke laster omvat veel meer dan alleen maar wat oude antisemitische oprispingen. Hier het begin van een lange lijst:
- Het verklaren of listig suggereren dat Obama niet in de US geboren is.
- Het suggereren dat de directeur van een proefdierenbedrijf een moordenaar is.
- Het suggereren dat het HPV-vaccin kanker kan veroorzaken.
- Het suggereren dat mobiele telefoons hersentumor veroorzaken
- Het suggereren dat de VS zelf de aanslag op de Twin Towers hebben opgezet.
Over (1) schrijft Marcel van Dam in de Volkskrant van 12 augustus:
Fox News is onder Obama-haters zo populair omdat zo veel mogelijk feiten schaamteloos van de betekenis worden voorzien dat Obama de VS naar de verdommenis helpt. Desnoods worden feiten gefabriceerd. Daarbij is niets te gek. Hoewel herhaaldelijk aangetoond is dat Obama in Amerika is geboren, een grondwettelijke eis om president te kunnen worden, wordt dat feit voortdurend in twijfel getrokken. Resultaat: ruim een kwart van de Amerikanen en ruim 40 procent van de Republikeinen gelooft dat Obama niet in de VS is geboren. In ongeveer gelijke percentages geloven ze dat tijdens hun leven de eindtijd en de komst van de Messias zal plaatsvinden, een ‘feit’ dat door reli-zenders aan de man wordt gebracht.
Het zal duidelijk zijn dat het niet verboden kan zijn om iets in twijfel te trekken of om suggesties te doen dat iets wel eens onderzocht zou mogen worden. Criterium is dat als vastgesteld is dat iets niet zo is dat niet meer in twijfel getrokken wordt. Een bewering die onwaarschijnlijk is dient met zeer goede bewijzen onderbouwd te worden. Of dat het geval is zal in concrete gevallen door de rechter moeten worden vastgesteld.
Overigens vond ik het schokkend (en een teken aan de wand) dat bijvoorbeeld China en India kennelijk niet zijn weggelopen bij de speech van Ahmadinejad. Toch wel goed voor zo’n 3 miljard aardklootjesvolk zou ik zeggen.
Oorspronkelijk gepubliceerd 28/09/2010; bovenaan gezet vanwege artikel Kustaw Bessems in de Pers
