Onze minister van financiën: „Op dit moment kan de consument zonder waarschuwing kiezen om een complex financieel product af te nemen zonder advies, terwijl hij mogelijk de risico’s daarvan niet in kan schatten.”
De consument kan wel meer aanschaffen en kiezen waarvan hij de risico’s of gevolgen niet kan overzien. Een veel te grote auto bijvoorbeeld. Een apparaat waarvan hij niets snapt. Of hij eet zeer ongezond. Eetbewijs?
Het is kennelijk geen enkel bezwaar dat mensen die de taal onvoldoende machtig zijn om te begrijpen wat ze kiezen toch mogen stemmen. Sinds 2008 hebben zelfs wilsonbekwamen stemrecht. Maar waarom zouden mensen die niet weten wat een kabinet of een begrotingstekort is of andere elementaire kennis van ons democratisch stelsel missen eigenlijk mogen stemmen? Dat leidt er alleen maar toe dat mooie mensen met mooie praatjes meer stemmen krijgen dan mensen met de betere ideeën. Stad of land regeren is een nog complexere zaak dan een financieel product.
Je zou kunnen aanvoeren dat je niet op een programma maar op een persoon wil stemmen en dat je daarvoor niets hoeft te weten en zelfs de taal niet hoeft te spreken. Ons kiesstelsel is daar gelukkig niet op ingericht, en dat moet vooral zo blijven. Het gaat wel steeds minder over de inhoud, het programma van een partij, maar dat blijft wel het uitgangspunt. Een districtenstelsel is dan ook een heel slecht idee, dat alleen maar tot nog meer cliëntelisme kan leiden.
Aangezien het voltooid hebben van het Lager Onderwijs of zelfs het ZULO[1] geen enkele garantie biedt voor voldoende kennis zit er niets anders op dan hiervoor een toetsing in te voeren. Bijvoorbeeld het verplicht invullen van de stemwijzer en daarna het beantwoorden van enkele eenvoudige vragen. Ik zie grote voordelen, want de PvdA hoeft zich dan niet meer in allerlei bochten te wringen voor de Islamitische stem. (Tip voor als dit plan niet lukt: laat Imams verklaren dat stemmen Haram is.)
Voor het probleem van Jan Kees bestaat een heel eenvoudige oplossing: “complexe” financiële producten verbieden. De beurs is nu al een casino. Nog beter: de banken nationaliseren.
(1) ZULO = Zeer Uitgebreid Lager Onderwijs, voor de jongeren onder ons: Piet Vroon gebruikte dit in de jaren 90 als aanduiding van het WO. Toen al !
